Finansal kaynaklarını en verimli şekilde yönetmek için stoklarını iyi planlamak gerektiğini firma yetkilileri çok iyi bilirler. Çünkü stoklar birçok firma için en büyük maliyettir. Stoğu satış kaçırmayacak şekilde minimumda, gereksiz kaynak kullanmayacak kadar maksimumda tutmak firmalar için kritiktir. Bunun için firmaya göre çeşitli stok planlama yöntemleri kullanılır.
Her işletmenin, büyüklüğüne, yönetim ve organizasyon durumuna, üretim tipine, mali durumuna göre oluşturduğu bir stok kontrol sistemi olur. Uygun stok kontrol sisteminin belirlenmesinde, işletmenin stoklarla ilgili karşı karşıya kaldığı talebin yapısı ayırt edici rol oynar. Bu ihtiyaçları karşılayacak 5 çeşit stok kontrol yöntemlerini inceleyin.
1-Sabit sipariş miktarı metodu Belirli minimum stok seviyesine düştüğünde sabit miktar sipariş etmek.Ne zaman verileceği belli değil, sürekli takip gerekiyor, talepte çok dalgalanma olmadığı durumlarda uygun. Stoklanan madde miktarının az, fakat stok çeşidinin fazla olduğu küçük işletmelerde kullanılan çift kutu yönteminde her çeşit stok için biri asıl diğeri yedek olarak iki kutu bulunmaktadır. Asıl kutudaki stok bittiğinde sipariş verilmekte ve siparişler gelene kadar oluşan talep yedek kutudan karşılanmaktadır.
2-Sabit sipariş periyodu metodu Belirli periyodlarda-her ay gibi- belirli minimum stok seviyesi düşünülerek ihtiyaç sipariş edilir. Siparişler arası süre belli iken miktarı sipariş miktarı değişir. Bu sistem
toptancıların periyodik olarak müşteri ziyareti yaptığı durumlar ile ulaşım maliyetlerinden tasarruf etmek için siparişlerin birleştirildiği durumlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
3-Gözle kontrol yöntemi Özellikle küçük işletmelerde, depo ve ambardan sorumlu kişiler tarafından uygulanan bir stok kontrol yöntemidir. Stoklanan mallar ilgili kişi veya kişiler tarafından sürekli gözlenmekte ve stokların azalması durumunda sipariş verilmektedir.
4-Minimum maximum noktası Sabit sipariş miktarı sistemi ile sabit sipariş dönemi sistemin bazı özellikleri birleştirilerek daha rasyonel bir stok politikası izlenebilmektedir. Arzu edilen maksimum stok seviyesi (S) ile minimum stok seviyesi (s) baştan belirlenmektedir. Stoklar sabit zaman aralıklarında, örneğin iki haftada bir, gözden geçirilmekte ve stok miktarı önceden belirlenmiş minimum düzeyin altında ise sipariş verilmektedir.
5-Klasik Ekonomik Sipariş Miktarı Modeli Stok kontrol modelleri içinde en eski ve en yaygın kullanılan model Ekonomik Sipariş Miktarı modelidir. Ekonomik Sipariş Miktarı modelinde siparişler partiler halinde ve tek seferde teslim alınmaktadır. Daha sonra bu stok sabit bir talep hızı ile azalmaktadır.
Siparişler bitmeden yeniden sipariş verme noktasında tekrar sipariş verilmekte ve bu siparişler gelene kadar eldeki stok tükenmektedir. Yeniden sipariş verme noktası, eldeki stokların biteceği zamandan tedarik süresi kadar önce olmaktadır. Bazı modellerde tedarik süresinin sıfır olduğu varsayımı yapıldığından yeniden sipariş verme noktası siparişlerin bittiği zamanla çakışmaktadır. Yani bu durumda sipariş verildiği anda malların teslim edileceği varsayımı geçerli olmaktadır.
Hesaplama şu şekilde
- EOQ = [(2*S*D)/(I*C)] 1/2
- EOQ = Ekonomik Sipariş Miktarı
- S = Bir Sipariş Verme Maliyeti ($/sipariş)
- D = Yıllık talep (birim/yıl)
- I = Stok Taşıma Oranı (%/yıl)
- C = Birim Maliyeti ($/birim)
Konuyu daha detaylı anlamak ve üstadlaşmak isteyenler için şuradan bir tez inceleyebilirsiniz.
Hepinize kolay gelsin
Söylemek istedikleriniz varsa lütfen yorum yapın.
Bilgiyi paylaşmak için lütfen sosyal medya butonlarını kullanın.
2008’den beri pazarlama dalında çalışıyorum. 2014’ten beri markamuduru.com’da yazıyorum. İnanıyorum ki markalaşma adına ülkemizde inanılmaz bir potansiyel var ve markalaşmak ülkemizi fersah fersah ileri götürecek. Kendini yetiştirmiş marka müdürlerine de bu yüzden çokça ihtiyaç var. Ben de öğrendiklerimi, araştırdıklarımı, bildiklerimi burada paylaşıyorum. Daha fazla bilgi için Hakkımda sayfasını inceleyebilirsiniz.