Başabaş noktası toplam maliyet ve toplam gelirin eşit olduğu noktadır. Bu nokta ne kar ne zararın olduğu noktadır. Başabaş noktası belli bir iş hacmini anlatır ve “Tüm maliyetleri kapatmak için kaç tane ürün satmalıyız?” sorusunun cevabını verir.
Başabaş noktası gelen nakit akışıyla sabit maliyet ve değişken maliyetlerin arasındaki ilişki ile ilgilidir. Daha karmaşık yapılarda ise yarı değişken malyetler, değişken fiyatlandırma veya geerekli birkaç faktöründe hesaba katılması gerektiğini hatırlamalıdır.
Başabaş noktası uygulaması
Eğer maliyet verileriniz ve hedef fiyatınız varsa bilgileri şu formüle gömün.
Başabaş noktası = Sabit maliyetler / (Ortalama birim fiyatı – ortalama birim maliyeti)
Bu noktanın üstündeki her bir birim tamamen kardır, altında ise para kaybediyorsiniz.
Bir örnek:
Farzedin ki takı yapma hobinizi işe çeviriyorsunuz.
Aylık sabit gideriniz 1.000 TL (studyo kirası, alet edevat vs.).
Kolye değişken maliyeti 50 TL (malzeme ve işçilik)
Hedeflediğiniz fiyat 70 TL
Başabaş noktası = 1000 TL / (70 TL – 50 TL) = 50
Yani ayda en az 50 tane kolye satarsanız para kaybetmezsiniz. Az satarsanız zarar edersiniz.
Başabaş noktası formülünü değişik fiyatlarla deneyin. Örneğin 80 TL ye satarsanız 33 adet satmanız yetecektir.
Başabaş noktası = 1000 TL / (60 TL – 50 TL) = 100
Başabaş noktası = 1000 TL / (70 TL – 50 TL) = 50
Başabaş noktası = 1000 TL / (80 TL – 50 TL) = 33
Başabaş noktası = 1000 TL / (90 TL – 50 TL) = 25
Başabaş noktası formülü çeşitli fiyatlarda çeşitli maliyetlerde satmanız gerekeni size söyler. Yani bulunduğunuz piyasada 60 TL gibi sınırlayıcı bir psikolojik sınır varsa maliyetlere odaklanmanız gerekebilir. Her maliyet azaltıcı unsurda başabaş noktanızın nasıl değiştiğini birkaç alternatif hesaplayarak bulabilirsiniz.
Başabaş noktası = 1000 TL / (60 TL – 50 TL) = 100
Başabaş noktası = 1000 TL / (60 TL – 45 TL) = 67
Başabaş noktası = 1000 TL / (60 TL – 40 TL) = 50
Başabaş noktası = 1000 TL / (60 TL – 35 TL) = 40
Başabaş noktası örneği
Ninja Cutlery firmasının yönetimi seramik bıçak yapan bir rakiplerini almak ister. Firma, rakibin başabaş noktasını karlılığının ne kadar yüksek olduğunu ve herhangi bir genel giderlerde azaltma fırsatı olup olmadığını öğrenmek istiyor. İlgili bilgi aşağıdaki gibi:
Firma alım öncesi
Maximum satış kapasitesi $5,000,000
Mevcut ortalama satış 4,750,000
Brüt kar oranı 35%
Toplam faaliyet giderleri 1,750,000
Başabaş noktası $5,000,000
Faaliyet giderleri azaltma 375,000
Revize başabaş noktası $3,929,000
Revize başabaş noktası ile max. kar $375,000
Analiz gösteriyor ki rakip yüksek başabaş noktasına sahip oduğundan düşük kar marjıyla çalışıyor. Fakat bir çok faaliyet giderinde azaltma yapıldığında başabaş noktasında düşüş yapılabiliyor. Haliyle yönetim, firmasahplerine bu şekilde nakit akışı verip firmayı almayı önerebiliyor.
2008’den beri pazarlama dalında çalışıyorum. 2014’ten beri markamuduru.com’da yazıyorum. İnanıyorum ki markalaşma adına ülkemizde inanılmaz bir potansiyel var ve markalaşmak ülkemizi fersah fersah ileri götürecek. Kendini yetiştirmiş marka müdürlerine de bu yüzden çokça ihtiyaç var. Ben de öğrendiklerimi, araştırdıklarımı, bildiklerimi burada paylaşıyorum. Daha fazla bilgi için Hakkımda sayfasını inceleyebilirsiniz.