Perakendede yaşanan küçük bir talebin tedarik zicirinde yukarı çıktıkça aracıların her birinin emniyet stoğu eklemesi veya heyecanla siparişi arttırarak bir vermesi durumudur. Üreticiye gelene kadar büyüyerek verilen her sipariş gereksiz stoğa boğulmaya sebep olur.
Analoji şu şekildedir.
Perakende satışlarındaki 10%luk bir değişim satışların daha da artacağını düşündürür ve satış tahmininin en az 20% olmasını sağlar. Üretimde 40% artmaya ve hammadde siparişlerinde 70% artışa sebep olur.
Kamçı etkisi örneği
Kamçı etkisini birçok sektörde görebiliriz.
- Proctor and Gamble: Bebeklerin sabit bir oranda kullan-at bebek bezi tüketmesine rağmen dağıtıcıların Pampers ürünlerinden ilk başlarda farklı farklı siparişler vermesine hazırlıksız yakalanmış, stok düzenlemesini yapmakta güçlük çekmişti.
- Hewlett-Packard piyasaya LaserJet yazıcıların tedariğinde sıkıntı yaşanabileceğini duyurduktan sonra perakendeciler siparişlerini suni bir şekilde arttırmış ve satış beklentisini aşmıştı. HP yazıcı departmanından HP entegre devre blümüne olan sipariş de gereğinden fazla olmuş, stoklar yine kamçı etkisine maruz kalmıştı.
- Barilla Company. Firma siparişlerini tam kamyon dolusu veren müşterilerine fiyat iskontosu uygulayacağını duyurarak kamçı etkisini kendi tetikledi. Müşteriler muazzam siparişler verince daha fazla üretmenin ek maliyeti çok yüksek çıktı ve bu da toplu sipariş alarak düşürdükleri nakliye bedelini tam karşılamadı.
- Campbell’s Soup : Perakendeciler önceden yüklü siparişler verdiğinden aynı kamçı etkisini yaşadı. Fakat tüketicinin çorba talebi sabit kaldı.
Kamçı etkisiyle başa çıkmanın 7 yolu
- Müşteriye odaklanın Network tasarımınız müşteri çevresinde olmalı. Tedarik zincirinizi değer öneriniz üzerne segmente edin.
- Doğru itme-çekme sınırlarını ve stratejilerini belirleyin Talep kesinliğine göre stok dağılımını optimize edin. Sabit talep = itme stratejisi, belirsiz talep=çekme stratejisi
- Bilgiyi paylaşın Görüşteki azlık = maliyetteki artış. Partnerleriniz arasında bilgi paylaşımını teşvik edn. Kendiniz de iyi bir bilgi paylaşan örnek olun.
- Ürün portföyünüzü yönetin. Karmaşıklık yönetimi = Portföyünüzdeki tüm ürünlerin baştan sonra değerlendirilmesi. Ürün geliştirme, ürün yönetimi, pazarlama, operasyon, finansla beraber yeni ürün lansmanı konusunda kriterler ve prensipler üzerinde ortak uzlaşmaya varın
- Sipariş miktarlarını bölün Daha sık sipariş verin. Ürün çeşidini tek bir yüklemeye koyarak nakliye masraflarını azaltabilirsiniz veya lojistiği fason çalışabilirsiniz.
- Fiyatı sabitleyin Üreticiler toptan fiyat iskontosunun sıklığını ve seviyesini stok yığmalarını engellemek için azaltabilir.
- Stoksuzluk durumunda kumar oynamayın Tedarikçiler geçmiş satış rakamlarına göre ürünleri bölüştürmeli. İade şartlarını elimine edin ki perakendeciler siparişlerini iptal etmesin.
Bu yazılar da ilgini çekebilir;
2008’den beri pazarlama dalında çalışıyorum. 2014’ten beri markamuduru.com’da yazıyorum. İnanıyorum ki markalaşma adına ülkemizde inanılmaz bir potansiyel var ve markalaşmak ülkemizi fersah fersah ileri götürecek. Kendini yetiştirmiş marka müdürlerine de bu yüzden çokça ihtiyaç var. Ben de öğrendiklerimi, araştırdıklarımı, bildiklerimi burada paylaşıyorum. Daha fazla bilgi için Hakkımda sayfasını inceleyebilirsiniz.