Sunum Teknikleri: Etkili sunum yapmanız için 88 altın değerinde tüyo21 min read

Bu makalede etkili bir sunum yapabilmenize yardımcı olacak sunum tekniklerini okuyacaksınız.

Topluluk önünde konuşma korkusunun ölüm korkusundan bile daha önce geldiğini biliyor musunuz?

Bir araştırmaya göre Amerikalıların en büyük korkusu topluluk önünde konuşma korkusu.

Ve yalnız değiliz. Topluluk önünde konuşma  korkusu insanların 75%’inde var.

Bu çok büyük bir kitle. Ve bu büyük kitle sunumlarda benzer şeyleri yaşıyorlar.

Sunum yapan insanın

• kalbi daha hızlı atıyor,
• ağzı kuruyor,
• elleri terliyor
• bazen kekeliyor.

John Lennon her sahne öncesi kusarmış, bunu biliyor muydunuz?

Sunum yapmak en ustaların bile heyecan yaptığı en korkulan şey.

Ne kadar hazırlanırsanız hazırlanın mutlaka bir başlangıç heyecanı olur.

Siz de sunum yaparken heyecanınız dışarıdan belli olan birisiyseniz ya sempatik ya da acemi gözüküyorsunuz. Belki ikisi de.

Hazırladığınız mesajı dinleyiciye geçirmek biraz sunum becerisi gerektiriyor. Sunumunuzu temiz ve akıcı hazırlarsanız, sunum tekniklerini iyi uygularsanız, etkileşime geçer ve soruları cevaplarsanız sunum becerinizi oldukça geliştirmişsiniz demektir.

Hepimiz şanslıyız ki sunum becerisi sonradan geliştirilebilen bir beceri.

Sunum teknikleriyle kendinizi geliştirebilirsiniz.

Siz de sunum tekniklerinizi ve konuşma becerinizi geliştirip iyi bir sunum yapabilirsiniz.

Hatta iş hayatında daha iyi konuşarak daha fazla ücret alabiliriz. Hepimiz yapabiliriz ama yapmıyoruz. Çünkü korkuyoruz.

Ne demiş üstad;

İletişim sadece üzerine çalışanındır.

John Powell

Konuşmak o kadar önemli ki insanları konuşmalarla değiştirebilirsiniz. Hitler 8.000 konuşma yapmış.

Kitabında da demiş ki “mikrofon kalemden daha güçlü”.

Yani konuşma çok güçlü bir araçtır.

Bu makalede etkileyici bir sunum için şu sunum tekniklerine odaklanacağız;

• Konuşmanın içeriği
• Sunumun görsel tasarımı
• Prova yapmak
• Etkili bir giriş
• Ses, beden dili ve kıyafet kullanımı
• Sahne hakimiyeti
• Hikayeleştirme
• Etkili sunum teknikleri
• Hatırlanabilir bir son

Aslında iyi bir sunumun temelde iki noktası çok önemli. Başı ve sonu.

Uçağa binmek gibi. Kalkışı ve inişi çok önemlidir. Ortasını genelde kimse hatırlamaz.

• Bir araştırmaya göre insanların 91%’i sunumlarda hayal kuruyor. 39%’u gerçekten uyuyor.
• Başka bir araştırmaya göre insanların 41%’i bir sonraki slayta katlanmaktansa dişçiye gitmek veya vergilerini ödemeyi tercih ediyorlar.

Sunumunuzun başını ve sonunu iyi ayarlamalısınız. Aslında tamamını çok çekici hazırlamalısınız.

Birçok sunumda benzer hatalar vardır.

• Önünüzde milyonlarca satır metin varmış gibi gelir.
• Akış iyi değildir.
• Konular birbirine bağlı değildir.
• Bazı slaytlardaki görseller ve tasarım çok kötüdür.
• Dinleyiciler alacağı mesajı da alamaz.
• Sunum yapan olarak sizin güvenilirliğinize de zarar verebilir.

Peki bunu nasıl düzelteceğiz. İyi bir sunum nasıl hazırlanır.

Bu makalede iyi bir sunum hazırlamada ve anlatmada sizi başarıya götürecek baştan sona birçok ince sunum teknikleri listesini bulacaksınız.

Sunum teknikleri

Sunum çeşitleri

1-Sunum çeşitlerinden hangi tipe odaklanacağınızı tespit edin

• İkna edici sunumlar: İkna edici sunumların amacı sunum yapanın istediği bir aksiyonu dinleyicinin almasını sağlamak. Bir startup kurucusunun yatırımcı bulmak için yatırımcılara yaptığı sunum olabilir.
• Eğitici sunumlar: Eğitici sunumun amacı dinleyiciye bir konuyla ilgili yönlendirici bilgi vermektir Örneğin bir IK yöneticisi yeni çalışanlara yeni çıkan bir kanunla ilgili bir sunum yapıyorsa bu eğitici bir sunumdur.
• Bilgilendirici sunumlar: Yeni çıkan bilgiyi, faydayı, prosedürü anlattığınız sunumlar bilgilendirici sunumlardır. Örneğin bir IK yöneticisinin ekibine anlattığı yeni bonus prosedürü bilgilendirici sunumdur.
• İlham verici sunumlar: İlham verici sunumlar biraz ikna edici sunumlara benzerler. Anlatıcının amacı morali arttırmak veya marka itibarını yükseltmek olabilir.

Mesaj slayt tasarımı

2-Merkez bir fikre odaklanın

Sunumda anlattığınız konuyla ilgili her şeyi anlatmak yerine spesifik bir konuya odaklanın ve onun çevresinde dönün.

Örneğin;

“Bankalardaki kredi bütçe kesintisi”

Yerine

“Bankalardaki kredi bütçe kesintisi kobilere nasıl zarar veriyor”

3-Ana mesajınıza odaklanın

Sunumunuzu hazırlarken hep aklınızda tutmanız gereken şey ana mesajınız olmalı. Hazırladığınız sunum ana mesajınızla uyumlu mu? Başında ve sonunda ana mesajınızı vurgulayıp karşı tarafa geçirebiliyor musunuz?

4-Ana mesajınız en fazla 15 kelime ile ifade edilebilmeli.

Kolay ifade edilebilmeli ve kolay algılanmalı. Söylemek istediğiniz bir şey ana mesajınıza katkıda bulunmuyorsa söylemeyin, başka bir şeyle değiştirin.

5-Anlatımınızı bir hikaye gibi kurgulayın

Hikaye anlatımı oldukça etkileyicidir. İnsan beyni hikayeleri daha kolay algılıyor. Hikayelerin akışı basittir ve mesajı daha kolay algılamanızı sağlar.

Tüm sunumunuz tek bir hikaye olursa süper olur ama olmak zorunda değil. Onun yerine sunumunuza bir kişisel anekdot ile başlayıp sunumunuzun başında, ortasında ve sonunda atıfta buIunabilirsiniz. Anlattığınız şeyler de hikayenizi besleyebilir.

6-20-20 kuralı.

Hazırladığınız sunumun sıkıcı olmaması için en fazla 20 slayt hazırlayıp her birini 20 saniyede anlatırsanız hiçbir kime sıkılmaz diye ölçülmüş. Anlatacağınız sunum 6,5 dakika olmalı. TED konuşmaları ise max 18 dakika ile sınırlı.

7- 10-20-30 kuralı

Silikon vadisindeki Guy Kawasaki ustad bir blog yazısında ideal ölçünün “10 slayt, en fazla 20 dakika, en az 30 punto font” olmasını tavsiye etmiş.

• 10 slayt ile dinleyiciye zihinsel bir yükleme yapmamış olursunuz. Dinleyici anlattıklarınızı kolayca takip edebilir. Aynı zamanda bu kısıtlama sizi daha iyi bir sunum hazırlamaya zorlar. Gerekli ve gereksiz slaytları daha kolay algılarsınız.
• 20 dakika. Kendinizi 20 dakikalık bir süreye sıkıştırırsanız sadece gerekli ve vurucu noktaları anlatmak için kendinizi şekillendirirsiniz. Zamanınız arttıysa bu zamanı soru cevap veya tartışma için kullanabilirsiniz. Bir araştırmaya göre her 10 dakikada bir video gösterip fazla bilginin etkisini yumuşatmanız gerekir. Çok fazla bilgi mesajınızın karşıya geçmesini engeller. Ted konuşmalarının 18 dakika olmasının sebeplerinden biri idea mesaj aktarma süresinin araştırmalara göre 18 dakika olmasıdır.
• 30 punto font Odanın büyüklüğü ve ekran genişliğine göre değişse de bir çok dinleyici uzaktan baktığında en az 30 boy fontları görebiliyor. O yüzden siz de uzaktan bakacakları da düşünerek yazılarınızı en az 30 fonta ayarlayın.

8-Zamanı iyi dağıtın

Her bir slayt için 3-5 dakika ayırın. Her slayt en fazla 5-8 maddeli yazı içermeli. Bu şekilde dineyici odaklı kalabilir ve anlattıklarınızı daha iyi anlar.

9-Slaytlarınızı sade tutun.

En etkili anlatım sade anlatımdır. “Az, aynı zamanda fazladır”. Kalabalık bir slayt dikkat dağıtıcıdır. Dinleyici “hangi bölümüne odaklanacağım?” diye düşünür. Basit bir slayta daha kolay odaklanabilirler.

https://www.slidescarnival.com sitesinde çeşitli tasarımlar bulabilirsiniz.

10-Her slaytta sadece bir fikre odaklanın.

Bir slayt sadece 1 fikir anlatmalı. Bir resim ve biraz yazı koyduğunuz slaytta tek resim, tek yazı tek bir fikri anlatmalı. Dinleyicinin mesajı daha kolay anlamasını ve takip etmesini sağlarsınız.

11-Her slaytta 6’dan az satır kullanın.

Slaytınız uzun metin duvarlarından oluşmasın. Hem okuması zor hem de bunaltıcı olabilir. En fazla 6 satır yazı bulundurun. Slaytta anlatacağınız fikri 6 veya daha az satırda özetleyin, geri kalanını seslendirin. Çok fazla yazı olması dinleyiciyi sıkacaktır.

12-Fontunuzda tutarlı olun.

Slayt tasarımının bir parçası da fonttur. Font bir slaytta başka bir slaytta başka olmamalı. Slaytlar geçtikçe dinleyici farklı fontlar gördükçe dikkatleri dağılır. Bir slaytta büyük olan bir yazı diğer slaytta küçük, birinde times new roman diğerinde arial, birinde 8 punto diğerinde 30 punto olmamalı. Tutarlı fontlar sizi daha profesyonel gösterir.

13- Üç boyutlu grafik kullanmayın.

3 boyutlu grafikler karmaşık ve göz yorucu bir görüntü sağlarlar. Barların gerçek yüksekliğini anlamak çok zor. Barın arka uzunluğuna mı ön uzunluğuna mı bakacağız? 2 boyutlu grafikler daha kolay anlaşılır.

14-Kaliteli fotoğraf ve grafik kullanın.

Powerpoint sunumların en önemli tekniklerinden biri de kaliteli grafik veya fotoğraf kulanmalısınız. Çözünürlüğü düşük görseller göz tırmalar. Görsel olarak kaliteliyse dinleyici daha fazla ciddiye alır.

15-Maddeli yazıyı grafiksel bir anlatıma çevirin.

Muhtemelen duymuşssunuzdur her slayt en fazla 6 maddeli listeye sahip olmalıdır. Maddeli yazılarda dinleyici yazdığınız yazıları siz anlatırken okuyor olacak. Okuduklarında da söylediklerinize konsantre olamayabilirler. Sizin anlatma hızınızdan daha hızlı okuyacaklarından zaten okudukları bir şeyi sizin anlatmanızı bekleyecekler. Görsel olarak daha çekici gözüktüğünden maddeli yazılarınızı görselleştirin, anlamlı ikonlar, resimler, grafiklere çevirin.

veya

16-Veri görselleştirme (grafik) kullanın.

Veri görselleştirme grafik, ikon, radial gibi herşeyi içerebilir. Temelde rakamları görel bir şekilde gösterme işidir. Dinleyici daha kolay anlar. Sizin anlatmanız da kolay olur.

17-Slaytta 3 veya 4 renk kullanın.

Slaytınızda çeşitli fontlar kullanmak nasıl dikkat dağıtıcı ise çok renk kullanmak da dikkat dağıtıcıdır. Renkli olmak güzel gözükebilir fakat çok fazla renk geri püskürtebilir. Etkili olmak için o sunum için max 4 renk seçmek ve her slaytta onu kullanmak daha iyidir. Sıcak renkler seçebilirsiniz. Mesajınıza uyumlu renkler seçebilirsiniz. Firma renklerine uyumlu yapabilirsiniz.

18-Kontrast kullanın.

Dinleyici sizi belli bir mesafeden izliyor olacak. Görünümü zorlaştıran herhangi bir renk kullanımı dinleyiciyi zorlar. Kolay algılanacağından emin olmanız için zıt renkler kullanın. Metin veya grafik kullanıyorsanız bunların zeminden kolay ayrılması için zeminle kolay ayrışan zıt renkler kullanın.

19-Sunumlarda beyaz arka fon kullanmayın.

Ekranın çoğunun beyaz olması parlak bir ışık etkisi veriyor. Dinleyicinin dikkatini anlatıcıdan alıp arka fona yönlendirir. Hatırlayalım ki asıl sunum anlatıcı, geri kalanlar ise görsel yardımcı. Beyaz fon aynı zamanda boş alan hissi veriyor. Basit koyu bir arka fon kullanın, daha etkilidir. Arka fonu powerpointin şablonlarından kullanabileceğiniz gibi internetten ücretsiz sitelerden de indirebilirsiniz.

20-Sunumlarda görsellere göre daha az metin kullanın.

Hepimiz sade, metin dolu, ruhsuz, renksiz, yaratıcılıktan uzak, dikkat dağıtıcı tasarımları olan slaytlar gördük, uzun metinleri olan sunumlar izledik.

Bu tür sunumlar iki sebeple kötüdür;

1) insanlar sizin anlattıklarınızdan çok slayttaki metinleri okuyorlar. Size olan ilgilerini kaybediyorlar.

2) sunum beceriniz kötüyse, sunumunuzu dinlemek zor olduğu kadar inanılmaz derece sıkıcı da olur.

Eğer sunumlarda dikkatin ve ilginin kaybolduğunu gözlemliyorsanız sunumunuzdaki yazı oranının çokluğundan şüphelenmelisiniz.

“Sunum sizin konuşma notunuz değildir.”

Slaytlarınızı daha yaratıcı şekilde tasarlamalısınız. Daha çekici tasarımlar için powerpoint şablon bile kullanabilirsiniz.

Etkili bir giriş yapmak

21-Güçlü bir açılış yapın

Sunumunuzu nasıl açtığınız ve nasıl bitirdiğiniz çok şey değiştirebilir. Dinleyiciler genelde ilk 7 saniyede anlatıcıyla ilgili fikirlerini belirlerler. Bu ilk 7 saniyeyi iyi bir başlangıç yaparak kendi lehinize çevirin. Sıkıcı bir başlangıç yerine yaratıcı birşeyler bulmalısınız.

22-Dinleyicinin alacağı faydayı anlatın.

Kimse kendine faydası olmayan bir şeyi dinlemek istemez. Girişte faydayı anlatırsanız zihinleri canlı tutmayı başarırsınız.

23-Kısa bir özetle başlayın.

Başlangıçta tüm anlatacaklarınızı özetleyen bir konuşma yapabilirsiniz. Açılış konuşmanızda anlattıklarınızın neden işe yarayacağını ve ilgi düzeyini anlatabilirsiniz. Özetle başlamak ve öğreneceklerini anlatmak, geri kalan hikayeyi merak etmelerini sağlar.

24-Bir soru ile başlayın.

İnteraktifliği sağlamak ve dinleyicinin zihnini uyandırmak için anlatacağınız konuyla ilgili bir soru sorun. Kendi hafızasını canlandırmalarını sağlarsınız. Bu da dinleyicinin daha açık bir zihinle dinlemesini sağlar. Sunumunuzda bir sonunun cevabını aramaya başlamıştır. Sizin anlattıklarınızda bir cevap aramaya başlar. Anlattıklarınıza daha alıcı yaklaşır. Etkileşimi arttırırsınız.

25-İlgi çekici bir alıntı.

Alanınızda uzman bir kişinin söylediği ve mümkünse kolay tanınan bir alıntı ile başlayabilirsiniz.

26-Gündemde olan bir olay veya eşyaya atıfta bulunabilirsiniz.

Sosyal ve ekonomik konulara veya gündemde olan bir eşyaya atıfta bulunarak başlayabilirsiniz.

27-Bir hikaye ile başlayın.

Hepimizin bir hikayesi var ve hikayeleri severiz. İnsan beyni hikayeleri daha kolay algılıyor. Hikayelerle başlarsanız dinleyici ile kolay iletişim kurarsınız.

Başka bir yol da başlangıçta yarım bıraktığınız hikayeyi sonda tamamlamaktır. Benim şahsen en sevdiğim yöntemdir.

28-Çarpıcı bir istatistik.

İstatistikler biraz sıkıcı olabilir. Ama iyi kullandığınızda istatistikler konunuzu aydınlatacak etkili araçlar olabilir. Tamamen konuya odaklı, doğru, kolay anlaşılır istatistikler kullanın.

29-Eğlenceli bir anekdot.

Mizah her zaman iş yapar. Etkili kullanabilirseniz mizahlı başlangıç aşırı ilgi çeken bir başlangıç olabilir. İyi bir şakayla giriş yaparak dinleyici ile aranızda güzel bir bağlantı kurabilirsiniz.

Topluluk önünde konuşma ve sunum korkunuzu yenin

30-Bayılma çok nadir olur. Bayılmaktan korkuyorsanız çok korkmayın çünkü neredeyse topluluk önünde konuşan hiç kimse şimdiye kadar bayılmamış. Eğer başınız ağrıyorsa muhtemelen sık sık ve hızlı nefes alıyor olabilirsiniz. Bu duyguyu kontrol etmenin en iyi yolu kontrollü derin nefesler almaktır. Sunum başlamadan önce derin nefesler al ve sakinleşmeye çalışın.

31-Dinleyiciyi sıkma korkusu. Sunumda temel bilgi doğru veri ile başlar. Sunuma görsel tasarım, sahne hakimiyeti, sesi iyi kullanma gibi becerilerinizi eklerseniz sunumunuz harika bir noktaya gelir. Eğer sunumunuz temelde doğru verileri içeriyorsa ve sunum anlaşılır hazırlanmışsa sıkılacaklarını düşünmenize gerek yok.

32-Zihnin ve hafızanın bir süreliğine durması bazen olabilir. Zihniniz tıkandığında sakince biraz ara verin, notlarınıza bakın, tekrar kaldığınız yerden kendinizi toplayın. Eğer bir rakamı hatalı söylediyseniz hemen düzeltin. Dil sürçmesi yaşamanız normal. Ve sunumunuza devam edin.

33-Yargılanma korkusu. Genelde yargılamak insanların kendi yargılarından gelir. Bir çoğumuz kendimize sert davranıyoruz. Eğer iyi hazırlanmışsanız ve provanızı yapmışsanız anlatımınızdan zevk alın ve devam edin. Gelebilecek eleştirileri göğsünüzde yumuşatın.

Kendini geliştirmiş bir konuşmacı olmak için zaman ve çaba gerekir. Bu beceri öğrenilebilir bir beceridir. Herkes çok iyi konuşmacı olabilir. Her konuşmadan sonra kendinii izleyin ve eleştirin. Hangi alışkanlığınız değişmesi gerekiyorsa ona çalışın. Ne kadar çok çalışırsanız o kadar başarılı olursunuz.

Konuşma korkusunu yenmek için

Aşağıdaki teknikler sizin sunumunuzu daha iyi yapmanızı sağlayacak teknikler.

34-Anlatacağınız konuya hakim olmalısınız

En önemli ve en güçlü motivasyon kaynağıdır. Konunuza hakimseniz hazırladığınız sunum, anlatış şekliniz iyileşir. Başkasını ikna etmeden önce kendiniz ikna olmalısınız. Anlatacağınız konuya o kadar inanıp benimsemeniz gerekir ki hazırladığınız sunum sadece yardımcı olmalı, kendiniz ön planda olmalısınız. Anlatacağınız her şey slaytta olmamalı, sadece yardımcı görseller, rakamlar ve yazılar olmalı.

35-Tutkunuzu canlı tutun

Bir konu hakkında tutkulu olursanız dinleyici bunu hisseder. Tutku gözeneklerinizden dışarı akar, gözlerinizden yansır. Tutku kendini gösterir.

Tutkunuzu gösterin, hevesinizi gösterin, biraz da deli olabilirsiniz.

Dinleyici sizi dinlerken sadece bilgi veren biri yerine tutkunuzu görürse daha fazla dinler ve fikirlerinizle uyuşmaya daha meyili olur.

İş hayatında tutkunun ve hevesin aranan değerler olduğunu söylerler. Tutkulu insanların ekipteki arkadaşlarını da daha kolay motive ettiğini ve başarıya daha yakın oldukları için lider seçiminde kritik olduğunu biliyor muydunuz? Özellikle girişimcilerde tutku şu özelliklerden bile daha önceliklidir

• Eğitim altyapısı
• Deneyim
• Yaş
• Risk faktörü
• Gelir potansiyeli

36-Pratik ve prova yapın.

Zaman ayırıp anlatım provanızı yapın. Artık hiçbir yabancılığınız kalmayana kadar sunumun provasını yapın. Bir arkadaşınıza anlatır gibi anlatın. İlham veren motive eden konuşmaların saaterce provalardan sonra olgunlaştığını biliyor musunuz? Damıtılmış gibi düşünün. Ses kaydınızı alın veya kendinizi videoya kaydedin. Yaptığınız yanlışları düzeltin. Bu sizi mükemmelleştirecek.

37-Aynada değil videoda prova yapın

Aynada prova yaparken sadece sesinize odaklanmak kolay olmayabilir.

Fiziksel özelliklerinize gözünüz takılabilir ve sesinize olan odağınızı yitirebilirsiniz. Bir cep telefonu alın ve kendinizi kaydedin. Kaydettiğiniz video üzerinden kendinizi değerlendirin. Daha objektif yorumlar yapabilirsiniz.

38-Kronometre kullanın.

Sunuma kendinizi kaptırdığınızda saatlerce konuşmak isteyebilirsiniz. Kısa ve vurucu sunumlar için belli bir sürede sunumunuzu bitirmek için kronometre kullanın.

39-Boş mideyle konuşmayın

Sunuma çıkmadan önce mutlaka bir şey atıştırın. İnsan karnı doluyken kendini daha güvende hissedermiş. Birşeyler yemek zihnnizin daha uyanık durmasını sağlar. Eğer çok stresleniyorsanız biraz egzersiz yapın. Vücut adrenalin ve kortisol gibi hormonları fiziksel aktivite süresince kullanıyor. Bu sizi daha sakin durmanızı sağlar.

40-Düzenli nefes almayı hatırlayın

Bazı insanlar nefes almayı bile heyecandan unutuyor. Ara ara nefes aldığınızdan emin olun. En az 3 nefes almadan girmeyin. Diyafram sisteminizi düzenleyen organ. Özgüven diyafram nefesinden geliyor. Diyafram nefesinde uzmanlaşın. Hayatınızın her alanında lazım olacak.

41-Heyecanlı olduğunuzu söylemekten çekinmeyin.

Gergin olduğunuzu söylemek bir tabu gibi gözükebilir. Anlatacağınız sunuma vereceğiniz mesaja ne kadar güvenseniz ve benimseseniz de hala gergin olabilirsiniz. Halbuki söylemeniz sizin duygularınızda samimi ve kendini açık etmekte zorlanmayan biri olarak gösterir. Dinleyici ile aranızdaki bariyerleri yıkmanızı sağlar. Ayrıca korktuğunuzu söylediğiniz zaman amigdala aktvitesi duruyor.

42-Başarısızlıktan korkmayın.

Korktuğun şey başına gelir. Eğer çok korkarsanız başınıza gelir. Siz kendinizi olumlu bir zihniyet içine sokun ve hep orda kalın. Olumlu kalmak size hep kazandırır. Sunumun başarılı bir şekilde bittiğini ve herkezin sizi alkışladığını hayal edin.

43-Mutlu olun.

İnsan olarak duygularımızı gizleyemiyoruz. Araştırmalar göstermiş ki insan sesinden modunuzu dinleyici anlayabiliyor. Eğer modunuzda değilseniz modunuzu yükseltecek komik videolar izleyebilirsiniz.

44-Sizi dinlemeye geldiler, kontrol sizde.

Siz bir şey öğrendiniz, bir şey biliyorsunuz, bir şey denediniz, bir başarı elde ettiniz ve sizi konuşmaya çağırdılar. Siz oraya bilgi ve deneyim vermeye gittiniz. Bunu aklınızda tutun, bilgi sizde. Kontrol sizde. Anlatacağınız şeyi sizden daha iyi bilen yok. Başarısız olabileceğinizi siz düşünebilirsiniz ama herkes sizin başarılı olacağınızı zaten düşünüyor.

45-Dinleyiciyi iyi tanıyın

Sizi dinlemeye gelmiş kitleyi tanımanız elinizdeki bilginin kitleye göre biraz daha şekilleyebilmek için fırsattır.

46-Sizi niye dinlemeye geldiklerini bilin.

Geniş bir kalabalık vakitlerini ayırıp size geldiyse bir beklentiyle gelmiştir. Onları motive eden şeyin ne olduğunu bilirseniz beklentilerini daha kolay karşılama fırsatı bulursunuz.

47-Limonlu su için

Konuşmadan önce veya konuşma sırasında, gergin olduğunuz veya konuşmak ağzınızı kurutan havayı içeri soktuğu için ağzınız veya boğazınız kuruyabilir. Oda sıcaklığında limonlu su içmek sizi kurumaktan koruyacaktır.

Sahne hakimiyeti ve etkileşim

Konuşmacı olarak ilgi odağı olacaksınız. Çoğu insan için bu, fiziksel ve duygusal strese yol açan rahatsız edici bir deneyim olabilir. Başarılı konuşmacılar bu stresi kullanır ve onu bir heyecan ve beklenti duygusuna dönüştürür. Zaman içinde test edilmiş bu teknikleri kullanarak siz de daha kendinden emin ve rahat bir sunucu olabilirsiniz:

48-Düzgün giyinin.

Konuşmacı olarak mesajınızı görsel sinyal ve iletim teknikleriyle güçlendirebilirsiniz. Birçok insanın kolayca ihmal ettiği bir konu iyi giyinmek. Sunumunuzu geliştirmek için kıyafetlerinizi ortama uygun seçin. İnsanlar 30 dakika sizin anlattığınız sunuma bakacaklar ama sıkılıp sizi ve çevrenizdeki herşeyi inceleyecekler. Ayakkabınızdaki toza kadar herşeyi inceleyecekler. Kendinizi hazırlarken şunları yapabilirsiniz;

• Konuşmanızı planlayan kişiye, dinleyicilerin büyük olasılıkla ne giyeceğini ve sizin için neyin uygun olacağını sorun.
• İş sunumları için bir takım elbise, erkekler için bir spor ceket veya blazerden daha fazla otoriter gözükür. Bir kadın için muhafazakar bir elbise veya takım elbise uygundur.
• Arka fondan ayrılan bir renk giyinmek de size yardımcı olabilir.
• Çok da dikkat dağıtıcı olmaması adına da tek renk giyinin. Televizyonlarda spikerler mutlaka göz yormayan tek renk giyinirler.

49-Sunum odasını önceden keşfedin.

Renklerle oynamak bir beceridir. Sunumu yapacağınız alanı görürseniz sunumda kullanacağınız arka fonu ve kıyafetinizin rengini de ona göre seçersiniz. Örneğin bembeyaz bir arka fon varsa kıyafetinizi beyaz gömlek olarak seçerseniz sahnede sizi takip etmeleri zorlaşacağı için dinleyicide ilgi kaybı oluşur. Kıyafet ve arka fon rengi uyumunu mutlaka önemseyin.

50- Projektor ışıgının içine dalmayın.

Olabildiğince kenardan göstermeye çalışın. Lazer veya çubuk kullanın.

51-Arkanızı göstermeyin.

Asla arkanızı dönüp tahtaya konuşmayın. İnsanlar mesajı yüzünüze bakarak almayı tercih ederler. İnsan yüzünün diğer insanlara çekici geldiğini biliyor muydunuz? İnsan yüzüne bakmak her zaman daha önemlidir.

52-Telefonunuzu kenara bırakın

Telefonu üzerinizde taşımayın. Bir kenara bırakın. Gelen telefonu açmayacağınıza göre üzerinizde durmasına gerek yok. Mümkünse uçak moduna alın.

53-Duruş, konuşmanızın oldukça görsel bir öğesidir.

Çoğu zaman, tecrübesiz konuşmacılar podyumda sallanır.

• Dizlerinizi esnetin ve ağırlığınızı ayaklarınızın toplarına verin. Bu pozisyonun alanı ve simetrisi, herhangi bir sallanma hareketini durduracaktır.
• Duruşunuzu açık tutun. Kollarınızı çaprazlamak savunma olarak algılanabilir.
• Hareket etmek için kullanmadığınız zamanlarda kollarınızı rahat ve yanınızda asılı tutun.
• Bir araştırmaya göre iki sunum yapan grup arasında ellerini sunum sırasında saklayanlar daha güvenilmez bulunmuş ve daha az dinlenmiş. Ellerini rahatça dışarıda tutun çünkü bu sizi daha güvenilir yapıyor.
• Elinizi cebinize sokmayın, arkanıza bağlamayın, elinizde uzun süre bir şey tutmayın.

54-Sahnede yürüyün.

Sabit durmayın. Sahnede arada gezinmek sizin sahne hakimiyetinize katkı sağlar. Konuşurken hareket etmek önemlidir, ancak hız yapmaktan kaçının. En az iki adım atın ve geri dönün.

Odanın farklı bölümlerindeki insanlarla temas kurmak için hareketi kullanın. Birçoğunuz, sunumunuzun amacına bağlı olarak ara sıra odanın arkasına yürümek bile isteyebilirsiniz.

Hareketler kendiliğinden olmalı ve sunumunuzu desteklemelidir. Önemli noktalarınızı vurgulamak için bunları dikkatli kullanın.

55-Telaşlı durmayın

Sakin ama enerjik durun. Bu enerjiklik hali sizin sakinliğinize zıt değil güç katan birşeydir.

56-Bir yere dayanmayın.

Bir nesneye dayanmak destek ihtiyacındandır. Konuşulmasa da bilinçaltı düzeyde dinleyici sizin desteğe ihtiyacınız olduğunu anlar. Sandalyeye kürsüye dayanmayın, yaslanmayın.

57-Kendinizi gizlemeyin.

Kendinizi kürsünün veya başka bir objenin arkasına gizlediğinizde daha az gözükürseniz stres seviyeniz daha azalır diye düşünebilirsiniz. Fakat bu da iletişim kanallarını kapatır. Etkileşiminiz azalabilir.

58-Online eğitimlerde yüzünüzü gösterin.

Bu daha da önemli hale geliyor. İnsan yüzü olmayan anlatımlarda ses daha robotik algılanabiliyor. İnsan yüzü gördüğünde eğitime daha ılımlı yaklaşabiliyor.

59-Online eğitimde sadece yüz değil vücut dilinizi de gösterin.

Kamerayı biraz uzak tutun. İnsanlar el kol hareketlerinizi de görsün. Vücut dilinizle etkileşimi daha da desteklersiniz.

60-Ayakta durun, oturmayın

Oturmak belki iyidir ama ayakta durmak çok daha iyidir. Sunum süresince oturmak online sunum yapanların bir hatasıdır. Yüksek bir sandalyede oturun. Ayakta durduğunuzda nefes almak çok daha iyi hale gelir. Ses tonunuzu daha iyi ayarlayabilirsiniz. Duruşunuz güzelleşir. Sesinizde alçaltma ve yükseltme yapabilirsiniz. Sesiniz sürekli alçak ve monoton olmamalı çünkü insanlar çabuk sıkılabilir.

61-Kameraya oynayın.

Online eğitimde sunum yapıyorken ekrana veya başka birşeye bakmayın. Kameranın deliğine bakın. Bu biraz alışkanlık gerektirebilir. Kameranızı göz hizasına getirin.

62-Sesinizi güçlü tutun ama yüksek değil.

Büyük bir salonda mikrofon kullanabilirsiniz ama orta ve küçük boy salonda en arkaya kadar sesinizi yükseltmelisiniz. Sesinizi güçlü çıkartmak bağırmak değildir. Bağırırsanız dinleyici irrite olabilir. Sesinizi güçlü çıkarmak için evde çalışın.

63-Monoton sesle konuşmayın.

Sesiniz robotik ve monoton gözükmemesi için bazen alçak bazen yüksek olmalı. Konuşurken tek tonda ilerlemeyin.

64-Dinleyicinin gülmesinin bitmesini bekleyin.

Araya şakalar serpiştirebilirsiniz ki bu çok iyidir. Dinleyici gülebilir ki bu daha da iyidir. Gülmesinin bitmesini bekleyin. Çünkü insanlar gülerken dinleyemez. Dinleyici gülerken konuşursanız konuştuklarınız kaynayabilir. Gülüşmelerin bitmesini bekleyin, bu sizin için de küçük bir mola olur.

65-Slaytlardan okumayın

Dinleyici olarak size gelen kişi sizinle etkileşime girmek isteyecek. Sizin yazıları okumanız etkileşimi azaltabilir.

66-Ezberden okumayın

Slaytlara bakmamak için konuşma metnini ezberleyenler de var. Ezberleyip hızlı hızlı robotik bir sesle okuduğunuzda da çok sıkıcı ve kulak tırmalayıcı gözükürsünüz. Ezberden değil de duyguları ve heyecanınızı gösterir şekilde anlatın.

67-Kişisel hikayeleri uzatmayın.

Herkes hikaye dinlemeyi sever. Kişisel hikayeler anlatmak her ne kadar iyi olsa ve sizi rahatlatsa da uzun uzun anlatmak kişiel şova dönebilir.

68-Önemli cümlelerden sonra duraksayın.

Dinleyicinin spesifik bir şeyi hatırlamasını istiyor musunuz? Onu yavaşça söyleyin ve sonunda duraksayın.

Ne demiş üstad

Doğru zamanda yapılan bir duraksamanın etkisiçok büyüktür

Mark Twain

Aradaki sessizlik söylediğiniz şeyin anlamlı ve önemli olduğunu hissettirir. Sizin özgüveni olduğunuzu bile gösterir. Konu önemliyse ardı ardına da yapabilirsiniz.

Ne demiş üstad

Sürekli, hızlı ve yüksek sesle konuşarak kimseyi ikna edemezsiniz. Önemli bir şey söyleyip ardından duraksamanız söylediklerinizi abzorbe etmelerine ve düşünmelerine olanak verir.

Anne Miller

69-Mesajınızı birkaç kez tekrarlayın

Mesajınızın akılda kalmasını istiyorsanız aynı konuşma veya sunum içinde birkaç kez vurgulayın. Tekrar etmeniz dinleyicinin de dikkat kesilmesini sağlar. Konuşmanın içinde önemli mesajlarınızı birkaç kez tekrarlayın.

Ne demiş üstad;

Eğer bir mesajınız varsa inceden anlatmak için veya dinleyicinin zeka göstermesini beklemeyin. Konuyu bir kez anlatın, sonra bir daha anlatın, sonra bir daha.

Winston Churchill

70-Çok fazla jargon kullanmayın.

Niş bir alanla ilgili sunum da yapsanız da jargon anlaşılmayı zorlaştırır. Daha sade bir dil kullanın.

71-Göz kontağı kurun

Özellikle küçük gruplarda çok daha etkilidir. Göz kontağı kurduğunuz kişi sunuma daha fazla odaklanabilir. Göz kontağı ile dinleyiciyi sunumun içine çekersiniz. Büyük gruplarda öndeki birkaç kişiye odaklanabilirsiniz.

72-Tane tane konuşun

Çok hızlı konuşmak birçok kişinin konuyu kaçırmasına sebep olabilir. Konuştuğunuz bilginin değerini de düşürür. Ortamdaki gerginliği de arttırır. Tane tane konuşun.

73-Seyirciyle etkileşim içinde olun

Seyirciye gerekirse adını sorun, onları arkadaş olarak görün ve selamlaşın. Bu sizi çok rahatlatacak. Biraz da bilinmezlik insanı korkutur. Siz dinleyiciyi tanırsanız korkunuzu yenersiniz.

74-Etkileşim için sunum özetini çıktı alıp dağıtın

Dinleyici elinde takip edebileceği bir kağıt bulursa çok daha hızlı adapte olur. Notlar almasına olanak sağlarsınız. Renkli kalem dağıtırsanız canlandırabilirsiniz.

75-Samimi olun.

Başkası olmak yerine kendiniz olun. Böylece rol yapmak zorunda kalmazsınız. İnsanlar hata da yapsa samimi anlatıcıları severler.

76-Erken gelip dinleyici ile sohbet edin

Salona hakimiyet kurabilmeniz için sunum yapacağınız salona önceden gelin. Dinleyicinin erken geleniyle sohbet edin. Buzları eritin. Sıcak bir başlangıç yapmanızı sağlar.

77-Özür dilemeyin

Diliniz sürçebilir, yorgun olabilirsiniz, kalem elinizden düşebilir. Bunların bir sorun olabileceğini veya sizin yorgun olduğunuzu düşünmez dinleyici. Sizi dinlemeye geldi. Oluşan küçük aksaklıklar için özür dilemeyip doğrudan devam edin.

78-Sesinizi değiştirmek, sunumunuza ilgiyi arttıracaktır.

Araştırmalar, sesinizin perdesi ne kadar derin olursa, insanların sizi o kadar uzun süre dinleyeceğini göstermiştir. Ayrıca sesinizin yüksekliğini kontrol edin; çok yumuşak veya çok yüksek bir miksaj kadar etkili olmayacaktır.

Temponuzu da değiştirin. Normal konuşma hızı dakikada 120-160 kelimedir. ABD’nin bazı bölgelerinde değişen konuşma oranları vardır; konuştuğunuz bölgenin tercihini “yansıtmak” isteyebilirsiniz. Ayrıca, ana dili İngilizce olmayan insanlar için yavaşlayın. Monoton bir sesle konuşmaktan kaçının.

Etkili bir bitiriş

79-Sunum bitti demeyin

Sunumun sonunda birden “bitti” diyerek kesmeyin. Bu insanda tatsız bir duygu bırakır.

80-Herşeyi sonda bağlayın ve özetleyin

Bütün sunum boyunca birçok şey anlattınız. İnsanlar sunumların en çok başı ve sonunu hatırlarlar. Tüm anlattıklarınızın hepsini yakalayamayabilirler. Siz sonunda kısa bir özet yapın. Her şeyi bir slaytta özetleyin. Vermek istediğiniz ana mesajı da tekrarlayın ve vurgulayın. Son slayt dinleyicinin sizin mesajını duyması için son şans. Alınacak ana dersleri de sıralayabiliriniz.

81-Aksiyon almalarını sağlayın

Sunum sonunda istediğiniz bir satış, indirmelerini istediğiniz bir PDF, abone olmalarını istediğiniz bir hesap varsa mutlaka söyleyin. İnsanlar o kadar bilgi ve duygusal bağdan sonra ikna olmuş olacaklar.

82-Soru sormalarına izin verin.

Etkileşim kurmayı soru sormalarına izin vererek başarabilirsiniz. Soruları sona saklayabilirsiniz. Topluca bir etkileşime girebilirsiniz.

83-Olası soruları önceden hazırlayın.

Siz olsaydınız nasıl soru sorardınız. Çevrenize de sorun. Aklınıza gelen veya çevrenizin aklına gelen soruları not edin ve cevaplarını önceden hazırlayın. Hızlı ve net cevaplar vermek sizi daha uzman gösterir.

84-Bilmiyorsanız bilmiyorum deyin.

Konuya hakim olabilirsiniz ama her detayı bilemeyebilirsiniz. Ayaküstü akıl yürütmeye çalışıp yarım bir cevap vermek sizi telaşa sürükleyebilir ve bu telaş dışarıdan anlaşılabilir. Kendinizi cevap vermeye zorlamak sizi daha da acemi gösterir. Bilmiyorsanız bilmiyorum deyin.

85-Mizahla bitirin.

En güzel sunum bitirme seçeneklerinden biri mizahtır. Eğer doğru yaparsanız dinleyicinin günlerce hatta haftalarca yaptığınız sunumu hatırlamalarını sağlarsınız. Mizahla bitirmenin birkaç yolu vardır.

Birincisi; sunumun başında bir soru sorarsınız, ortasında eğlenceli bir şekilde cevaplayıp sonunda da bir sürpriz ile bitirebilirsiniz.

İkincisi; sunumun başında başlayıp sonunda bitirebilirsiniz. Bazı filmlerde yaparlar. Başında yarım bırakılan bir mesaj, sunumun sonunda mizahi bir şekilde bitirilir.

86-Önemli noktaları tekrarlayın

Akılda kalmasını istediğiniz noktaları birkaç kez tekrarlayın. İnsanlar tekrarlanan şeyleri daha çok hatırlarlar. Anafikir olarak gördüğünüz bilgileri birkez daha vurgulayın.

87-Daha önce anlattığınız alıntı veya hikayeye geri dönün.

Bunlar daha önce anlattığınız bir hikaye veya alıntı olabilir. Başta yarım bıraktığınız bir hikayeyi sonda tamamlayabilirsiniz. Veya hikayeyi tekrar hatırlatıp hikayenin daha anlamlı hale gelmesini sağlayabilirsiniz. Aynı şey alıntı için de geçerli. Daha önce anlattığınız bir alıntıyı tekrar hatırlatıp önemini vurgulayabilir ve ne kadar haklı çıktığını açıklayabilirsiniz.

88-Sonunda dijital bir dosya verin.

Herkes ücretsiz bir dosya almak ister. Eğitimin sonunda indirilebilir bir PDF dosya verin. Herkesin hoşuna gidecektir.

Sonuç olarak

Sunum yapmak kendinizi anlatmanın en etkili olabilecek yöntemi. Fakat çok fazla insan bunu başaramıyor. Ya akılda kalamıyor, ya da sunum iyi hazırlanmadığı için mesajı tam veremiyor.

Yukarıdaki tüyolar sunumu iyi hazırlamak ve iyi bir etki bırakmak için hazırlanmış teknikler. Bu teknikleri hayatınıza katarsanız sunumlarınızın etkisinin ve akılda kalıcılığının arttığını göreceksiniz.

Yukarıdaki tüyoları uygulamak için bazen biraz yaratıcı olmanız gerekebilir. Bazen birden çok deneme yapmanız gerekebilir.

İyi bir sunum hazırladığınızda hem kendiniz tatmin olacaksınız hem de mesajınızı karşıya daha kolay ve etkili şekilde aktarabileceksiniz.

Şimdi sıra sizde;

Sizin sunumlarınızda kullandığınız teknikler var mı? Siz de yorumlar bölümüne bir tekniğinizi ekleyin.

Tavsiye yazı

Müşteriler reklamlarda nereye bakar

Kaynak

• https://hbr.org/2013/06/how-to-give-a-killer-presentation
• https://zety.com/blog/presentation-skills
• https://venngage.com/blog/presentation-skills/
• https://www.skillsyouneed.com/present/presentation-tips.html
• https://visme.co/blog/presentation-tips/
• https://biteable.com/blog/how-to-make-good-presentation/
• https://business.tutsplus.com/articles/37-effective-powerpoint-presentation-tips–cms-25421
• https://www.scienceofpeople.com/online-presentation/
• https://www.grammarly.com/blog/presentation-tips/
• https://www.circlesstudio.com/blog/presentations-tips-ideas/
• https://www.prezentor.com/presentation-tips/
• https://blog.polleverywhere.com/presentation-advice/
• https://www.participoll.com/powerpoint-presentation-tips/
• https://www.lifehack.org/articles/communication/18-tips-for-killer-presentations.html
• https://blog.sli.do/online-presentation-pro-tips/
• https://www.youtube.com/watch?v=KbSPPFYxx3o