Bilinçaltı (subliminal) reklamın ilk doğuşu 1957’de bir Pazar araştırması sırasında çıktı. Film karelerinin içine “patlamış mısır ye” ve “coca cola iç” yerleştiriyor ve bunu gören ve etkilenen izleyiciler film arasındaki coca cola satışlarını 18,1% ve patlamış mısır satışlarını 57,8% arttırmış. Karelere mesajın yerleştirmesi rahtsız etmeyecek kadar uzun anlaşılacak kadar kısa olarak ayarlanmış.
Genelde subliminal yani bilinçaltı reklamı 3 yolla oluşturabilirsiniz.
- Görsel içinde gizli mesaj: videoların içinde milisaniyelerde gözüken flaş şeklinde görseller
- Ses altında ses: yüksek sesli bir müziğin içinde altta kısık sesli mesaj
- Geri maskeleme: ileri alınarak oynatılması beklenilen ters kayıtlı geriye doğru kaydedilmiş ses mesajı
Tipini önemsemeyin, bilinçaltı reklamları genelde cinsel içerikli olmaya eğilimlidir. Çünkü insanlar cinsel dürtüyü uyandıracak herhangi bir alt mesajın reklamın görüntüsünü olumlu etkileyeceğini düşünüyorlar. Pek hoşumuza gitmeyebilir fakat bu inanış yaygın. Bu tip bilinçaltı reklamlar karşınıza çeşitli şekillerde çıkabilir. İşte 10 çeşit örnek;
- Viral Video: Bilinçaltı reklamı olarak viral video düşünebilirsiniz. Viral video birkaç izleyici ile başlar ve sonra birden sosyal medyada yayılır. Örneğin Levis ürünlerini yaymak için viral video kullanmıştı.Herhangi bir reklam metni yok, fakat biraz izledikten sonra tüm kotların hepsinde levis markası olduğunu görebiliyorsunuz.
- Fotoğrafa ürün yerleştirme: Fotoğrafın içine ürün yerleştirme bilinçaltı reklam çeşitlerinden diğeri. Ürün yerleştirme video ile sınırlı değildir. Bazı insanlar sık sık fotoğraf paylaşırlar ki içinde bilgisayar markası, cep telefonu, egzersiz aleti veya pişirme aletlerinin markaları olur. Doğrudan postun satış amacı olmasa da inceden etkili bir bilinçaltı reklamıdır ve insanların ürünü araştırmalarına teşvik eder.
- Websitesine sosyal medya linkleri: Firma sitelerinde dolaşırken sosyal medya linklerini görünce ne yaparsınız? Diğer firmalara göre daha havalı, daha başarılı ve kullanıcı dostu olduğunu düşünebilirsiniz. Doğru olabilir de olmayabilir de. Fakat bu zamane bir firma olduğunuz mesajını bilinçaltında canlandırır.
- Facebook sponsorlu hikayeler. Not: Bu facebook sponsorlu postlardan farklıdır. Sponsorlu hikayeler kişisel içeriklerden gelir. Mesela bir video çektiniz. Videonun içindeki bir ürünün üretici firması videoyu çok beğendi ve bunun için facebooka para ödeyip “sponsorlu hikaye” olarak videonun daha fazla kişiye gösterilmesini sağladı. Tebrikler! Marka elçisi oldunuz. Buna aslında bir reklam denemez. Birçok insan arkadaşlarının tavsiyesiyle ürün alır. Bu sponsorlu hikaye de arkadaşınızın o ürün hakkında olumlu fikri görülüyor. Haliyle subliminal yani bilinçaltı reklam özelliğinde bir post.
- Google Ads: Facebook sponsorlu hikayeler ile aynı mantıkta çalışır, google sizin beğenilerinizi, yorumlarınızı ve favori ürünlerinizle ilgili hikayelerinizi alıp google haritalar ve diğer google ürünlerinde kullanmayı planlıyor. Buradaki subliminal yani bilinçaltı mesaj; “eğer arkadaşım beğendiyse harika bir üründür”
- Obsesif beğenmeler: Eğer birileri sizin postunuzu beğeniyor ve yorum yapıyorsa, aynı kişi tweetlerinizi retweet yapıyorsa, tüm resimlerinizi pinliyorsa ve bunu sürekli yapıyorsa ya size aşıktır ya da sizin onların sayfasını karşılığında beğenmenizi isterler. Bu da bir bilinçaltı reklamdır.
- Logodaki mesaj: Firma sayfasındaki logo kendi bilinçaltı etkisini yaratabilir. Mesela Tostido logosu salsanın keyfin çıkaran iki insanı temsil ediyor.
Diğer örnek ise amazon.com. Dikkat ederseniz her şeyi sattığını logosunda da anlatıyor. Alttaki ok a’dan z’ye ifadesini anlatıyor
- Sex satar: Onlarca yıldır tüm pazarlama profesyonelleri seksin sattığına inandı. Sayfanızdaki seksüel işaretler başınıza dert olabilse de bazı firmalar bilinçaltı etkisini kullanmayı tercih ediyor. Kullanırken dikkatli olmak gerek. Aşağıdaki resimde kaç tane seksi vücut pozisyonu görüyorsunuz?
Veya palmolive’in hassas dokunuşunu anlatmak için seçtiği reklamda kadının kendi bacağını tuttuğunu sanıyorsunuz. Fakat daha dikkatli bakın. Erkek kolu kullanılmış. Bilinçaltı reklama ilginç bir örnek.
Aşağıdaki de başka bir örnek. Yeşil tüpler içecek reklamı. Şişeler ilk etapta masum gibi gözüküyor. Fakat resmi ters çevirdiğinizde farklı bir şey çıkıyor.
- Seks konuşmaları: Sosyal medyada konuşulan her şey ürün satmak için değildir. Bazen kendini satmak veya başkasına ne kaçırdığını göstermektir. Örneğin; Çocuk kız arkadaşını bırakıyor ama sosyal medya hesaplarından silmiyorlar. Kız diete girer ve daha genç şapşik ve yakışıklı bir erkek arkadaş ediniz. Birkaç ay sonra genç yakışıklı şapşik çocukla seksi bir kıyafet içinde dans ederken fotoğrafını sosyal medya hesaplarına yükler. Buradaki bilinçaltı mesaj erkek arkadaşa: Kaçırdın fırsatı!
Bu yazılar da ilgini çekebilir;
2008’den beri pazarlama dalında çalışıyorum. 2014’ten beri markamuduru.com’da yazıyorum. İnanıyorum ki markalaşma adına ülkemizde inanılmaz bir potansiyel var ve markalaşmak ülkemizi fersah fersah ileri götürecek. Kendini yetiştirmiş marka müdürlerine de bu yüzden çokça ihtiyaç var. Ben de öğrendiklerimi, araştırdıklarımı, bildiklerimi burada paylaşıyorum. Daha fazla bilgi için Hakkımda sayfasını inceleyebilirsiniz.