5C analizi firmanın makro ve mikro çevresini anlamak için kullanılan bir yöntemdir. 5C analizi piyasa ve çevreyi analiz etmek için hemen hemen en kullanışlı ve en yaygın yollardan biridir. 5C analizi geniş bir bilgi elde etme olanağı sunar. 5C analizi firma, rakipler, müşteriler, iş ortakları ve iklimi inceler. Orjinali İngilizce olduğundan 5C açılımı şu şekilde; company, competitors, customers, collaborators, climate
Firma;
Firma analizi şunları içerir; firma amaçları, stratejisi ve yetenekleri. Firma analizi firmanın iş modelinin gücünü veya geliştirilmesi gereken kısmını belirlemeyi ve çevreyle uyumunu belirlemeyi sağlar.
- Amaç ve hedefler: Firmanın misyonu, firmanın sektörü ve misyona ulaşmak için belirlenmiş amaçlar.
- Pozisyon: Pazarlama stratejisi ve pazarlama karması analizi.
- Performans: Firmanın misyon ve amaçlarına ne kadar ulaştığının analizi.
- Ürün hattı: Üretilen ürünlerin ve pazarda başarısının analizi
Rakipler;
Rakip analizi rakiplerin sektördeki konumlarını belirlemek ve muhtemel tehditlerini öngörmek için yapılır. Rakip analizinin temel amacı rakiplerin mevcut ve muhtemel becerileri ve hamlelerini öngörmektir. Rakip analizi şunları inceler;
- Rakipleri belirlemek: Önce firma rakiplerini belirlemelidir. Doğrudan rakipleri bilmen yanında dolaylı yoldan rakip ürünleri de tespit etmek gerekir.
- Rakiplerin değerlendirilmesi: Rakiplerin amaç, gittikleri yol, stratejiler ve kaynaklarını bilmek gerekir. Bu rakiplerle tam bir rekabeti destekler.
- Rakiplerin muhtemel hamlelerini tahmin etmek: Rakiplerin hamlelerini erken öngörmek hazırlıklı olmayı sağlar.
Müşteriler;
Müşteri analizi karmaşık olabilir. Firmanın analiz edeceği önemli alanlardan biri şunları kapsar;
- Müşteri tipine göre reklam çeşidini belirleme
- Müşteri tiplerini belirleme
- Pazar büyüklüğü ve potansiyel büyüme
- Müşteri istekleri ve ihtiyaçları
- Ürün satınalma motivasyonu
- Dağıtım kanalları
- Satınalım miktar ve sıklığı
- Müşteri gelir seviyesi
İş ortakları;
İş ortakları fikir üretmede de faydalı olduklarından firmaya faydalıdırlar. Yani daha fazla iş fırsatı yaratmaya faydalıdır. İş ortakları şunlar olabilir;
- Ajanslar: İş dünyasının orta adamlarıdırlar.
- Tedarikçiler: Hammadde tedarikçileridir. Ürünlerin yapıtaşlarını sağlarlar. 7 çeşit tedarikçi bulunur: Üreticiler, toptancılar, tacirler, bayilik verenler, dış ticaretçiler, serbest çalışanlar ve fabrikadan doğrudan satıcılar. Her bir kategori firmaya yeni beceri ve fikir getirebilir.
- Distribütörler: Stoğu elde tutanlar olarak önemlidirler. Distribütörler üretcilerin ilişkilerini yönetmede de yardımcı olurlar.
- İş ortaklığı: İş ortakları yeni sermaye ve beceri kaynakları için varlık ve borçları paylaşabilir.
Firmalar iş ortakalrının becerilerini analiz etmeli, istediklerini alıp alamayacaklarını öngörmelidirler.
İklim;
İş iklimini tam anlamak için çevreden firmayı etkileyen birçok faktör araştırılmalı ve anlaşılmalıdır. Dış çevre analizi için PEST analizi kullanılabilir. Firmanın analiz etmesi gereken çevre türleri şunlar;
- Politik ve yasal çevre: Hükümetin çıkardıkları yasalar ve sektöre etkileri ve bunların üretim, dağıtım ve satışa etkisi analiz edilmeli
- Ekonomik çevre: Kur bilgileri ve enflasyon oranı gibi makroekonomik verileri analiz etmelidir.
- Sosyal / kültürel çevre: Demografik, eğitim ve kültürle ilgili sosyal trendleri takip etmelidir.
- Teknolojik analiz: Gelişen teknolojileri analiz etmek eski rutinlerin geliştirilmesi ve yeni yöntemlerin uygulanması ve maliyetleri indirmek için faydalı olabilir.
Bu yazılar da ilgini çekebilir;
2008’den beri pazarlama dalında çalışıyorum. 2014’ten beri markamuduru.com’da yazıyorum. İnanıyorum ki markalaşma adına ülkemizde inanılmaz bir potansiyel var ve markalaşmak ülkemizi fersah fersah ileri götürecek. Kendini yetiştirmiş marka müdürlerine de bu yüzden çokça ihtiyaç var. Ben de öğrendiklerimi, araştırdıklarımı, bildiklerimi burada paylaşıyorum. Daha fazla bilgi için Hakkımda sayfasını inceleyebilirsiniz.