Diş gıcırdatmayı engellemenin 13 yolu5 min read

Diş gıcırdatma doktorların dediğine göre vücudumuzun doğal savaş-ya da-kaç mekanizmasının bir parçasıdır. Stress altında olduğumuzda, omuzlarımız kamburlaşır, kafamız biraz ileri gider ve dişlerimizi sıkarız.

Fakat kontrol dışı diş gıcırdatıyorsanız bu bir rahatsızlıktır ve sandığınızdan daha yaygın. Diş gıcırdatmayla ilgili şu ilginç şeyleri biliyor muydunuz;

• 3 insandan 1’i dişlerini düzenli olarak gıcırdatır.
• Gıcırdatanların 10%’u o diş iyice aşınıncaya kadar gıcırdatır.
• Bazı araştırmalara göre çocukların 20%-30% u dişlerini gıcırdatır.
• Bir araştırmaya göre diş gıcırdatan çocukların 62,5%’i solunum problemi var.
• Bir araştırmaya göre insanların diş minesi her 10 yılda bir 0,3 mm aşınır. Diş gıcırdatanlar sadece birkaç yılda 0,2 mm bile aşındırabilir.
• Araştırmalara göre diş gıcırdatma 70% stresle tetikleniyor.

Diş gıcırdatma nedir?

Diş gıcırdatma dişleri birbirine istemsiz sürtmektir. Dişlerin aşınmasına, küçülmesine, hassaslaşmasına, kulak ağrısına, dilde diş izlerine, yanak içlerinde ısırma izlerine sebep olmaktır.

İki çeşit diş gıcırdatma vardır.

• Uyanıkken diş gıcırdatma (stress, endişe veya basit bir alışkanlıktır.)
• Uykuda diş gıcırdatma

Diş gıcırdatma sebepleri

Çocuklarda sebepleri;

• Astım
• Endişe bozukluğu
• Üst solunum yolu enfeksiyonu
• Alerji
• Kulak ağrısı ve acısına göre tepki

• Agresif, rekabetçi ve hiperaktif çocuklar diş gıcırdatma geliştirir.

Yetişkinlerde sebepleri

• Gece ağızdan nefes alma

• Uyku apnesi
• Stres
• Diş gıcırdatmayı sevmek, alışkanlık haline döner
• Psikolojik problemler
• Parkinson
• Endişe bozukluğu
• Depresyon
• Çözülmemiş öfke ve sinir
• Alt üst dişin ayarlı olmaması

Diş gıcırdatma tedavileri

1. Ağız koruyucular. Dişleri ayrı tutmaya ve gıcırdatmayı engellemeye yarar. Sert akrilik veya yumuşak malzemeden yapılır. Dişinize özel yapılır.

Bazı insanlar ağız koruyucusunu rahatsız buluyorlar. Fakat dişleri korumak için en kolay ve yaygın yoldur. Gıcırdatma sesini ve zararını azaltırlar.

2. Stres ve endişe (anksiyete) yönetimi yapın. Çok stresliyken dişinizi daha fazla gıcırdatıyorsanız, meditasyon, egzersiz, yoga, dengeli bir diyet, nefes, masaj, terapi gibi yöntemlerle stresinizi azaltırsanız gıcırdatmanız da azalacaktır.

Endişe azaltıcı ilaçlar da diş gıcırdatmayı birkaç ay içinde azaltabilir. Bunun tam tersine bazı kişiler anksiyete giderici ilaçlardan sonra da diş gıcırdatma geliştirebilir.

3. Kas gevşetici kullanın.Bazen doktorlar diş gıcırdatma stress, depresyon veya anksiyeteden kaynaklanıyorsa uykudan kısa süre önce almanız için kas gevşetici önerebilir.

Örneğin bana diş doktorum kas gevşetici krem verdi, çene kemiği birleşme yerine de sürüp rahatladım. Bu yöntem uzun süreli çözüm değildir fakat daha rahat uyumanızı sağlar.

4. Botox enjeksiyonu. Başka çözümlere tepki vermeyen çok ciddi diş gıcırdatma durumlarında botox enjeksiyonu insanalara yardımcı olur.

5. Uyku apnenizi tedavi edin. Uyku kalitenizi etkileyen uyku sorunlarınız varsa tedavi olduğunuzda diş gıcırdatmayı da geçirebilirsiniz.

6. C Vitamini alın. Bilişsel terapi ve stres yönetimi tekniklerinde önerdikleri gibi C vitamini takviyesi alırsanız size diş gıcırdatmanızı azaltmanızda yardımcı olur. C vitamini modunu destekleyici dopamin yapımında temeldir. Biber portakal, çilek, kivi, yeşil bitkiler C vitamini alımında size destek olur.

7. Magnezyum alın. Magnezyum eksikliğinde anksiyete, insomnia, dinlenememe, hiperaktivite görülmeye başlayabilir. Yetişkinler daha kaliteli bir uyku için uyumadan önce yüksek kalite 400 gr. magnezyum alabillirler. Magnezyum zengini besinler ıspanak, kabak çekirdeği, kefir veya yoğurt, badem, avakado, bitter çikolata size diş gıcırdatmanızda yardımcı olur.

8. B-Complex Vitamini alın. C vitamini ve magnezyum gibi B vitaminleri de genel sağlık ve iyi halde çok etkilidir. B vitamini eksikliği stress, depresyon ve hatta panik atak gibi psikolojik rahatsızlıklara yönlendirebilir. Özellikle diş gıcırdatmada B5 vitamini faydalı olabilir.

9. Kediotu çayı için. Çay olarak doğal sakinleştirici ve endişe (anksiyete) tedavisinde kullanılıyor. Kediotunun (valerian) yan etkisi olmadan uyku kalitesini arttırdığı kanıtlanmış.

10. Uykudan önce nefes egzersizleri yapın. Uykudan önce stress hissini azaltmak için kolay bir yoldur. Düşük sesle müzik dinleyebilirsiniz.

 11. Yatmadan önce kafein ve alkolden uzak durun. Sadece onlar kahve ve alkol değil asitli soda, çikolata ve enerji içecekleri de dâhildir. Bunlar uykunuzu bozar ve stres seviyenizi arttırır. Diş gıcırdatmanızı da gece arttırır. Uyku kaliteniz bozulursa diş gıcırdatmanız da artar. Bu yüzden akşam yatmadan önce vücudunuzu uyarmayın.

 12. Sakız, kalem çiğnemeyin. Gıda dışı ürünleri çiğnemek çene ekleminizdeki stresi arttırır bu da diş gıcırdatmanıza sebep olur.

 13. Çene eklemi egzersizi yapın. Diş gıcırdatmayı azaltmanın diğer bir yolu da günlük çene eklemi egzersizi yapmaktır. Bir terapist farklı farklı egzersizler önerebilir fakat herkese uyabilecek genel egzersiz olarak şunları kullanabilirsiniz.

Egzersiz #1

Ağzınızı acıtmadan açabildiğiniz kadar açın. Sağ elinizle sağ çene ekleminizi hafifce ve nazikçe ittirin ve 10 sn öyle durun. Aynısını sol taraf için yapın.

Egzersiz #2

Eklem kaslarınızı takip ederek aşağı yönde kaslara masaj yapın.

Egzersiz #3

Başparmağınızı çenenizin altına merkeze yerleştirin. Ağzınızı yavaşça açın aynı zamanda alttan parmağınızla nazikçe bir baskı uygulayın. Ağzınızı 3-6 sn açık tutun. Bunu 3-6 kez tekrarlayın.

Egzersiz #4

Ağzınızı açabildiğiniz kadar çok açın. Sonra kapatın. Ağzınızı iki kez daha yarım açıp kapatın.

Egzersiz #5

Dişlerinizin arasına bir kalem koyun. Nazikçe alt çenenizi sola ve sağa hareket ettirin. Bunu birkaç kez tekrarlayın. Kolay gelmeye başladığında daha kalın bir obje kullanabilirsiniz.

Egzersiz #6

Aynı obje ile dişlerinizi ileri geri yuvarlayın. Bu ileri geri hareketi kolay gelene kadar tekrarlayın.

Egzersiz #7

Ağzınızı kocaman açın ve dilinizi ağzınızın tabanına yerleştirin. Nazikçe baskı uygularken dilinizi damağınızın ön tarafına ilerletin ve 5 sn orada tutun. Sonrasında dilinizi ağzınızın olabildiğince çok dışına çıkartın. Orada 5 sn beklyin. Bunu 5-10 kez tekrarlayın.

Egzersiz #8

Aynada bakarken ağzınızı yavaşça açın. Ön iki dişinizi ortada tutmaya çalışın ve bunu 5-10 kez tekrarlayın.

Sonuç olarak

Her ne kadar doğrudan tek hapla diş gıcırdatmayı geçiremesek de engellemek için yapabileceğimiz egzersizler, ilaçlar ve diğer yöntemlar var.

Diş gıcırdatmanız daha ileri gidip dişlerinizi kaybetmeden önce mutlaka diş gıcırdatmayı ciddiye alın.

Herkesin diş gıcırdatmasının sebebi farklı olabilir. Siz de en iyi tespiti yapmak için psikolog ve diş hekimiyle aynı anda çalışın.

Eğer diş gıcırdatmanız ciddi boyutlara ulaştıysa doktor kontrolünde diş gıcırdatmanız üzerine çalışın. Kök sebebi bulursanız çözümü de çok daha kolay olur.

Kaynak

https://www.arizonafamilydental.com/services/teeth-grinding-bruxism

https://www.sovanightguard.com/blog/8-jaw-Egzersizs-to-relieve-tmj-pain/

https://www.alaskasleep.com/blog/sleep-bruxism-teeth-grinding-symptoms-causes-treatment

https://draxe.com/bruxism/

https://www.wikihow.com/Cure-Bruxism

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bruxism/diagnosis-treatment/drc-20356100

https://eksisozluk.com/dis-gicirdatmak–75173