İngilizce Cümle Türleri (İşlevlere ve Yapılara Göre) (242 cümle örneği)32 min read

Cümle türleri ingilizce gramer yapılarını anlamanız için neredeyse zorunluluktur.

Cümle türlerini ve yapılarını anlamanız, cümle kurarken size oldukça yardımcı olacaktır.

Bir cümle, tam bir düşünceyi ifade eden bir kelime grubudur.

Dilbilgisi ve dilbilimde tartışıldığı gibi en büyük gramer birimidir.

Bir cümle, türüne bağlı olarak bir veya daha fazla yan tümce içerebilir.

İngilizce ve Türkçe cümle türleri 100% örtüşmese bile çoğunlukla örtüşür. Aşağıdaki tabloda Türkçe dilbilgisi kurallarına göre ingilizce cümlelerin karşılığını göreceksiniz.

İngilizce Türkçe cümle türleri karşılaştırması

İngilizce cümlelerin hem işlevlerine (anlamlarına) hem de yapılarına (biçimlerine) göre farklı türlerde sınıflandırılabileceğini not etmek önemlidir.

Fonksiyonuna göre cümle türleri, 5 çeşittir

Yapısına göre cümle türleri 4 çeşittir

Fonksiyonuna göre cümleler

Minor Sentence

Cümle türlerinin hiçbirine ait olmayan ancak yine de İngilizce’de var olan küçük cümleler. Genel olarak, küçük bir cümle özne, yüklem veya tümleç gibi yapısal unsurlardan birini atlar.

Bazı basit cümleler, bazı bağlamlarda genellikle tam olarak temsil edilmez. Küçük bir cümle, doğası gereği fiilsiz bir cümleye benzer.

Bu, bağımsız bir gramer birimidir; yani diğer gramer birimlerinin bir parçası değildir ve yine de herhangi bir fiil içermez. Bir fiil bir cümle için gerekli olmasına rağmen, fiilsiz bir cümle konuşma dilinde çok yaygındır ve yazılı metinlerde nadir olmaktan uzaktır.

Örneğin;

• Happy birthday!
• Good, God!
• How cool!
• No problem.
• A thousand Naira, please.
• Down!
• More coffee?
• Yes, Lord!

Tavsiye yazı: İngilizce minor sentence

Declarative/Düz cümleler

Bunlar en yaygın cümle türleridir. Bir açıklama yapmak, bir görüş bildirmek, bir açıklama yapmak, gerçekleri vermek için bildirim cümleleri kullanırız.

İşte bazı örnekler:

Soru cümleleri

Bunlar soru sormak için kullanılır. Birine bir şey sormak, bir şey teklif etmek, bilgi almak veya açıklama yapmak istediğinizde bir soru oluşturursunuz.

Sonunda soru işareti bulunan bir cümle türüdür. Soru cümlelerinin birkaç farklı alt türü vardır:

1 . Yes/No Interrogatives: Bu sorular genellikle DO/DOES, CAN veya WOULD gibi bir yardımcı fiille başlar (bunlara “kapalı sorular” da denilebilir) ve yanıt genellikle evet veya hayır olur. İşte bazı örnekler:

2. Alternative Interrogatives: Bu sorular genellikle iki veya daha fazla alternatif yanıt sunar ve diğer kişiye bazı seçenekler sunar. Bunlar da yardımcı fiillerle başlar. İşte bazı örnekler:

3- Wh- Interrogatives: Bu sorular genellikle NE, KİM, NE ZAMAN, NEREDE gibi wh- ile başlayan (what, who, when, where) kelimelerle başlar. Wh- ile başlamasa bile HOW da kullanılabilir.

4. Tag Questions: Bu sorular genellikle soruda bildirim niteliğinde bir ifadeye sahiptir. Genellikle, soru böyle bir ifadenin sonuna etiketlenir. Bir zamir veya varoluşsal “orada” tarafından takip edilen bir ana veya yardımcı fiilden oluşurlar. İşte bazı örnekler:

Ünlem cümleleri

Başlıktan da anlaşılacağı gibi, bu cümleler ünlem yapmak için kullanılır. İşte bazı örnekler:

Bu ifade güçlü bir ünlem yapmak için kullanılır. Şaşırdığımızda, kızdığımızda, heyecanlandığımızda veya başka herhangi bir güçlü duygu veya duyguda kullanabiliriz. Bu sadece kısa bir ünlem demenin farklı bir yolu.

• It is so nice today! = What a nice day!
• He is such a bad guy! = What a bad guy!
• This is a great game! = What a great game!

Gerçek Dünyadan İngilizce Konuşmalar

Yapısına göre cümleler (Clauses)

İki çeşit cümle tipi vardır

Bağımlı ve bağımsız.

Örnek;

Çeşitli bağlaçlar kullanarak bağımlı ve bağımsız cümleleri birleştirebiliriz.

(Örnek bağlaçlar; because, since, once, although, if, until, unless, why, while, whether, than, that, in order to)

İkisinin bir araya gelme şekline göre yapı değişebilir. Yapısına göre cümle tipleri şu şekildedir;

Independent  + independent cümle birleşimi.

2 bağımsız cümle bir araya geldiğinde coordinating bağlaç ile birbirine bağlanır.

• I was tired from working all day and I went to bed early

Independent ; Independent kullanımı

*Koordinasyon bağlacı olmadan iki bağımsız cümle arasında noktalı virgül kullanabilirsiniz.

• I was tired from working all day; I decided to go to bed early

Independent ;  bağlaç, independent kullanımı

Bazı bağlaçlarla noktalı virgül ve virgül ile kullanabilirsiniz.

• I was tired from working all day; therefore, I decided to go to bed early.

Bağlaç dependent, independent kullanımı

• Since I was tired, I decided to go to bed

Independent;  bağlaç, dependent kullanımı

• I decided to go to bed since I was tired.

Birleşik ve komplex cümlelerde noktalama

Birleşik cümleler

• Tom reads novels, but Jack reads comics
• Tom reads novels, however, Jack reads comics
• Tom reads novels; his friend reads comics

Noktalama

1. Independent clause, coordinating conjunction  independent clause.
2. Independent clause; conjunctive adverb, independent clause.
3. Independent clause; independent clause.

Complex cümle

• Although Tom reads novels, Jack reads comics
• Jack reads comics although Tom reads novels.
• Jack Smith, who read comics, rarely reads novels.
• People who read comics rarely read novels.

Noktalama

1. Dependent clause,  independent clause
2. Independent clause  dependent clause
3. Independent,    nonessential dependent clause,     clause.
4. Independent    essential dependent clause     clause.

Birleşik-komplex cümle

• While Tom reads novels, Jack reads comics, but Sam reads only magazines
• Tom read novels, but Jack reads comics because books are too difficult.
• Jack, who reads comics, rarely reads novels; however, Tom enjoys novels.
• People who read comics rarely read novels; they often find books difficult.

Independent ve dependent cümle türleri

Bağımlı cümlecikler cümlede zarf, sıfat veya isim olarak işe yarayabilirler.

Her cümlecikte en az bir özne ve fiil vardır. Cümlecikleri birbirinden ayırmak için çeşitlerine göz atalım;

1. Independent Clauses (Main Clause)
2. Dependent Clauses (Subordinate Clause)
3. Relative Clauses (Adjective Clause)
4. Noun Clauses
5. Adverbial Clause

Bağımsız cümle (Ana cümle)

Bağımsız (veya ana madde) tam bir cümledir. Bir özne ve fiil içerir ve bağlam ve anlam bakımından eksiksiz bir düşünceyi ifade eder. Tam bir düşünceyi ifade eder.

Coordinating Bağlaçla Birleştirilen Bağımsız Cümleler

Noktalı Virgülle Birleştirilen Bağımsız Cümleler

Bağımlı Cümleler (Alt Cümle) (Dependent Clause)

Bağımlı yan tümce (veya yan tümce) bir cümlenin parçasıdır; bir özne ve fiil içerir, ancak tam anlamı aktarmaz.

1. İsim Cümleleri (Noun clause)
2. Zarf Cümlesi (Adverbial clause)
3. Sıfat Cümlesi (Relative clause)

Kullanabileceğiniz bağlaçlar; Subordinating Conjunctions

Bağımlı Cümleler üç türe ayrılır

Bir fikri veya düşünceyi yarım bıraktığı için kendi başına fikir vermez. Aynı zamanda bir alt cümlecik olarak da adlandırılır. Bunlar, bağımsız maddelerin cümleyi tamamlamasına yardımcı olur. Tek başına tam bir cümle oluşturamaz.

Subordinator bağlaçlar, cümleyi tamamlamak için bağımlı yan tümceyi başka bir yan tümceye bağlama işini yapar. Bağımlı yan tümcelerin her birinde, ilk sözcük bir yardımcı sözcüktür.

Subordinator bağlaçlar arasında ilgi zamirleri, bağımlı bağlaçlar ve isim tümcesi belirteçleri bulunur.

1. İsim cümleleri (Noun clause)

Cümlelerde İsim görevi gören Bağımlı Cümlelere İsim Cümleleri veya Nominal Cümleler denir. Genellikle şunlarla başlarlar; “how,” “that,” ve diğer WH-words (What, Who, Where, When, Why, Which, Whose and Whom), if, whether etc.

Examples:

2. Zarf cümleciği (Adverbial clause)

Tanım olarak bunlar, Zarf görevi gören Bağımlı Cümlelerdir. Bu, bu cümlelerin Fiilleri, Sıfatları ve diğer Zarfları değiştirme gücüne sahip olduğu anlamına gelir.

Examples:

3. Sıfat Cümlesi (İlgi Cümlesi) (Relative clause)

Bir ilgi yan tümcesi, bir tür bağımlı yan tümcedir. Öznesi ve fiili vardır, ancak cümle olarak tek başına duramaz. Bir sıfat gibi işlev gördüğü için bazen “sıfat tümleci” olarak adlandırılır – bir isim hakkında daha fazla bilgi verir.

İlgi yan tümcesi, that, who veya who gibi bir ilgi zamiri ile başlar. Bir tür sıfat tamlamasıdır. Cümlenin anlaşılması için ilgi tümcesi gerekliyse virgülle mahsup edilmez, değilse virgül yerleşimi bu gerçeği gösterir.

Göreceli yan tümce, hangi, o, kim, kimin, ne zaman, nerede veya kim gibi bir ilgi zamiri ile başlayan bir yan tümce türüdür. Bu maddeler tipik olarak bir cümlede kendilerinden önce gelen isimle ilgili ayrıntıları tanımlar veya sağlar.

Bir İsmi değiştiren Bağımlı Cümledir. Temel olarak, Sıfat Cümleleri, İsimleri ve dolayısıyla Sıfat Cümlesi adını değiştiren Sıfatlarla benzer niteliklere sahiptir. Bunlara Bağıl Cümleler de denir ve genellikle değiştirdikleri İsimlerin hemen ardından gelirler.

Examples:

Bazen that ihmal edilebilir

Example:

• This is the book that I read on the plane.
• This is the book I read on the plane.

Kısıtlayıcı Bağıl Cümleler ve Kısıtlayıcı Olmayan Bağıl Cümleler

Kısıtlayıcı ilgili yan tümceler bazen tanımlayıcı ilgili tümcecikler veya tanımlayıcı ilgili yan tümceler olarak adlandırılır. Benzer şekilde, kısıtlayıcı olmayan ilgi tümcelerine tanımlayıcı olmayan ilgi yan tümceleri denir ve konuşmada bir duraklama veya yazıda virgülden önce gelir.

Restrictive Clause/Kısıtlayıcı cümlecik

Kısıtlayıcı bir cümle, bir isim veya isim tamlamasının anlamını kısıtlar veya tanımlar ve cümledeki isim hakkında gerekli bilgileri sağlar. Cümlenin geri kalanından virgülle ayrılmamıştır. Kısıtlayıcı maddeler, kısıtlayıcı olmayan maddelere göre yazılı olarak daha yaygındır. Kısıtlayıcı bir maddeye bazen temel bir madde veya deyim de denir.

Örnekler;

İlgi zamiri cümlenin nesnesi olarak işlev gördüğünde, ilgi yan tümcesinden çıkarılabilir (ve genellikle çıkarılır).

Örnekler;

• The results that I obtained may invoke positive social change.
• The article that I requested did not arrive on time.
• The participants whoI interviewed met me at the local library.

Nonrestrictive Clause

Kısıtlayıcı olmayan bir yan tümce, bir cümleye ek bilgi ekler. Genellikle benzersiz bir kişiye, şeye veya olaya atıfta bulunan özel bir isim veya ortak bir isimdir.

Bilgilerin ek olduğunu göstermek için virgül kullanır. Cümle içinde virgüller adeta parantez gibi çalışır.

Virgüller arasındaki bilgiler atlanırsa, okuyucular yine de cümlenin genel anlamını anlayacaktır.

Kısıtlayıcı olmayan bir cümlecik, gerekli olmayan bir madde veya kelime öbeği olarak da bilinir.

Örnekler;

Kısıtlayıcı maddelerde bazen “that” kullanılsa da, kısıtlayıcı olmayan maddelerde buna izin verilmez.

• CORRECT: Minneapolis, which has a population of about 400,000, is the largest city in Minnesota.
• INCORRECT: Minneapolis, that has a population of about 400,000, is the largest city in Minnesota.

• CORRECT: I had to fix my printer, which I bought less than a year ago.
• INCORRECT: I had to fix my printer, that I bought less than a year ago.

Göreceli bir zamir, kısıtlayıcı olmayan bir yan tümcede silinemez.

• CORRECT: Minneapolis, which has a population of about 400,000, is the largest city in Minnesota.
• INCORRECT: Minneapolis, has a population of about 400,000, is the largest city in Minnesota.

• CORRECT: I had to fix my printer, which I bought less than a year ago.
• INCORRECT: I had to fix my printer, I bought less than a year ago.

Azaltılmış Bağıl Cümleler

Akademik yazıda, daha özlü bir stil için ilgili tümceler genellikle azaltılır. Bu aynı zamanda daha fazla cümle çeşitliliği oluşturur. Bir ilgi tümcesini indirirken, ilgi zamirini silmek ve fiili silmek veya değiştirmek gerekir.

Example:

• The steps that were followed were explained in the Methods section. (passive)
• Gun control is a controversial issue that is about personal rights. (“be” + prepositional phrase)
• Other researchers who are exploring the same topic have discovered similar solutions. (progressive verb tense)
• The changes that are to be implemented with the new curriculum revisions are outlined in the handout. (“to” clauses)
• Participants who were available to meet in my office completed their interview there. (“be” + “-able” adjective)
• Some of the subjects lived in urban areas that had with high crime rates. (“have” as a main verb is replaced by “with”)
• In this paper, I reviewed many research articles that addressed addressing the topic of gun control. (linking verbs or verbs describing facts can be changed to “–ing” clauses)

whose and whom

who’nun sahiplik gösteren versiyonu için whose kullanırız

• This is George, whose brother went to school with me. (Bu, ağabeyi benimle okula giden George.)

Bazen fiil veya edatın nesnesi olarak “whom” kullanırız:

Edatlı ilgi zamirleri

who(m) veya which’nin bir edatı varsa, edat tümcenin başında gelebilir:

veya tümcenin sonunda

Ancak bunun bir edatı olduğunda, edat her zaman sonunda gelir:

when and where

Zamanlarla “when, mekanlarla “where” kullanırız

Bazen “when” kullanmayabiliriz

• England won the World Cup in 1966. It was the year we got married.
• I remember my twentieth birthday. It was the day the tsunami happened.

quantifiers and numbers with relative pronouns/ nispi zamirler içeren nicelik belirteçleri ve sayılar

Nicelik belirteçlerini ve sayıları göreceli zamirlerle sıklıkla kullanırız:

Cleft sentences (Ayrık cümleler)

Ayrık cümle, genellikle belirli bir bileşeni vurgulamak için karmaşık bir cümleye dönüşen basit bir cümledir. Genellikle it veya that gibi boş bir giriş kelimesinden oluşur.

Aşağıdaki listede belirtildiği gibi ayrık cümle türleri vardır.

It-cleft

Wh-cleft (Pseudo-cleft)

Ters wh-cleft

All-cleft

Inferential cleft

There-cleft cümleler

If-because Cleft cümleler

Koşullu “if” cümleleri

Koşullu yan tümceler, genellikle “if” kelimesiyle başladıkları için kolayca tanınırlar. Bir tür sıfat cümlesi olan koşul cümleleri, bir hipotezi veya koşulu ifade eder.

Example:

Reporting Clause

The reporting clause, kimin konuştuğunu veya söylenenlerin kaynağını tanımladığı için daha yaygın olarak atıf olarak bilinir. Her zaman isim veya isim cümlesini takip ederler.

Example:

İngilizce – Türkçe cümle türleri karşılaştırması

Türkçe ve ingilizce cümle kurulumu farklı olsa da cümleleri inceleme fikirleri birbirine oldukça yakın. Her şey birebir örtüşmese de Türkçedeki cümle türlerinin çoğunun ingilizcede karşılığı bulunuyor. Aşağıdaki karşılaştırma tablolarından aradaki farkı inceleyelim;

Yüklemin Türüne Göre Cümleler

Yüklemin Yerine (Öge Dizilişine)  Göre Cümleler

Fonksiyonlarına Göre Cümleler

Anlatımına Göre Cümleler

Yapısına Göre Cümleler

Tavsiye yazı: 

Hafıza teknikleri: Hafızanızı geliştirmeniz için 29 Altın Yöntem [Bilim destekli]

Test&Quiz. Kendinizi test edin

https://www.englishclub.com/grammar/sentence/type-quiz.htm

https://www.bitgab.com/exercise/simple-compound-and-complex-sentences

https://www.ucl.ac.uk/internet-grammar/clauses/ex5.htm

https://www.englishgrammar.org/types-sentences-exercise/

Türkçe karşılaştırmak için

https://www.dilbilgisi.net/cumle-cesitleri-konu-anlatimi/