İngilizce noktalama işaretleri ve kullanımları (Punctuation) 13 örnek10 min read

İngilizce noktalama (veya bazen ara noktalama), ister sessiz ister yüksek sesle okunsun, yazılı metnin anlaşılmasına ve doğru okunmasına yardımcı olarak boşluk bırakmanın, noktalama işaretlerinin ve belirli tipografik araçların kullanılmasıdır.

Noktalama işaretleri, yazdığınız her şeyin anlamında büyük bir fark yaratabilir.

• Let’s eat, Grandma! (Nine, haydi yiyelim)
• Let’s eat Grandma! (Haydi nineyi yiyelim)

İngilizce noktalama sembollerini bazı örneklerle tanıyalım.

Semboller

İngilizce noktalama işareti kullanımları

Commas/ virgüller

bir dizideki üç veya daha fazla kelimeyi veya tümceyi (cümle bölümleri) ayırmak için.

• The entree includes chips, salsa, and a beverage.

giriş bağımlı tümceden sonra

• Since we would be returning late anyway, we stayed to watch the sunset.

giriş kelimelerinin ve kelime öbeklerinin cümlenin sonundan taşındığını gösterir.

• In the light of day, everything looked different.

Bağımsız tümceler arasında bağlaçla beraber: for, and, nor, but, or, yet, so.

• My family went to see the live taping of Ru Paul’s Drag Race, but I stayed home with the flu.

Önemsiz kelime öbeklerini veya tümceleri ayırmak için

• Mahatma Gandhi, the Father of nations, is worshiped as an apostle.

Sıfat tamlamasının arasında virgül kullanmayın. Herhangi bir sırada yazılabilecek sıfatlar arasına bir virgül gerekir; Belirli bir sırada olması gereken sıfatlar arasında virgül kullanmayın.

• X They serve cheap delicious meat.
• √They serve cheap, delicious meat.
• X They always have cheap, taco meat.
• √They always have cheap taco meat

Normalde tek kelimelik bir listenin başında ve sonunda virgül kullanmayız:

• They travelled through Bulgaria, Slovakia, the Czech Republic and Poland.

Sesin hafifçe duraklayacağını belirten sözcükleri veya tümceleri ayırmak için virgül kullanırız:

• I can’t tell you now. However, all will be revealed tomorrow at midday.
• We had, in fact, lost all of our money.
• James, our guide, will accompany you on the boat across to the island.

Etiketleri ve evet-hayır yanıtlarını genellikle virgülle ayırırız:

• They are going to the party, aren’t they?
• No, thank you. I’ve already eaten too much.

Ayrıca genellikle seslendirmeleri, söylem belirteçlerini ve ünlemleri virgülle ayırırız.

• Well, what do you think we should do about it? (discourse marker)
• Wow, that sounds really exciting. (interjection)

Bileşik sayılarda binleri ve milyonları ayırmak için virgül kullanın.

• Example: 3,460,759

Ondalık basamaklarda virgül kullanmayın.

• Example: $3.49

Tarih şu şekilde verilmişse yıldan önce virgül kullanın: ay, gün, yıl.

• Example: April 16, 2003

Tarihin yalnızca iki öğesi verilmişse virgül kullanmayın (e.g. ay ve yıl).

• Example: I was born in May 1972.

Tanıtıcı mastar yan tümcelerinden sonra virgül kullanın.

• Example: To improve her English, she practised on ego4u every day.

Giriş edat yan tümcelerinden sonra virgül kullanın.

• Example: Before he went to New York, he had spent a year in Australia.

Katılımcı yan tümcelerden sonra virgül kullanın.

• Example: Having said this, he left the room.

nokta/ full stop

Bu uygulama daha az yaygın hale gelse de, kısaltmalardan sonra da nokta kullanılır.

• (arrival)
• (etcetera)
• (doctor)
• (professor)

Nokta aşağıdakilerden sonra kullanılmaz

• Mr & Mrs

Nokta çok popüler kısaltmalarda her harften sonra kullanılmaz.

• UNESCO, WHO, UNO

Nokta aşağıdakilerden sonra kullanılmaz

• 1st
• 2nd
• 3rd
• 4th

quotation marks/tırnak işareti

Bir kişinin tam sözünü alıntılamak için kullanılır.

• Sia said, “I’m gonna swing from the chandelier.”

Bir açıklama veya özet için tırnak işaretleri kullanmayın.

• Sia said she intended to pendulate from a chandelier

Tırnak içindeki yazıda noktaları ve virgülleri kullanın.

• Pope Francis said, “I’ll have extra mayonaise on that.”

Noktalı virgülleri ve iki nokta üst üste işaretlerini tırnak işaretleri dışına yerleştirin.

• I recommend “the works”: it comes with chicharron!

Tırnak işaretleri içine soru işaretleri veya ünlem işaretleri koyun.

Ancak, alıntı bir soru veya ünlem içermiyorsa, ancak cümlenin kendisi bir soru soruyor veya ünlem anlamı içeriyorsa, soru işareti veya ünlem işareti tırnak işaretinin dışında kalır.

• Captain Lightfoot said, “Don’t you think it’s time we started letting women be pirates, too?
• What did Aesop Rock mean by, “There’s smoke in my iris, but I painted a sunny day on the insides of my eyelids”?

Teknik terimlerle, alışılmadık şekilde kullanılan terimlerle veya standart kullanımdan farklı olan diğer ifadelerle kullanılır.

• It’s an oil-extraction method known as “fracking.”
• He did some “experimenting” in his college days.
• I had a visit from my “friend” the tax man.

parentheses / parantez

Parantezler, cümle için gerekli olmayan eklemeleri veya ifadeleri belirtir.

• We visited several European countries (England, France, Spain) on our trip last year.

Parantezler bir cümledeki rakamları içine alabilir. Not: Cümlelerde bunun gibi sayıların kullanımı farklı alıntı stilleri için değişir.

• Grades will be based on (1) participation, (2) in-class writing, and (3) exams.

Parantez içindeki kelimeler cümle oluşturduğunda nokta gerekmez. Ancak soru işareti veya ünlem işareti gerekiyorsa mutlaka eklenmelidir.

• The snow (do you remember what snow feels like?) was falling heavily.

Bağımsız bir cümleyi içine almak için parantezler kullanıldığında, noktalama işaretleri parantez içine aittir.

• I’m not looking forward to presenting to the class on Monday. (My childhood stage fright has never really left me.) I hope I can get it over with quickly

Parantezler, tirelere benzer bir işleve sahiptir. Genellikle ekstra, gerekli olmayan bilgiler eklerler:

• Thriplow (pronounced ‘Triplow’)is a small village in the eastern part of England.

Akademik yazımda tarihler ve sayfa numaraları etrafında köşeli parantezler kullanırız:

• Heaton (1978)gives a convincing explanation of how hurricanes are formed (pages 27–32).

apostrophes/ apostrof

Sahipliği göstermek için tekil isimlere veya belirsiz zamirlere kesme işareti ve bir s ekleyin.

• Jenny’s book
• anyone’s guess
• somebody’s laptop
• the waltz’s tempo

Sonu s ile biten çoğul iyelik isimleri için sadece kesme işareti ekleyin. Kesme işareti yerleşiminin birden fazla ismin olup olmadığına bağlı olduğunu unutmayın:

• student’s books (1 öğrenci),
• students’ books (birden çok öğrenci).
• my parents’ car
• the musicians’ instruments

İyelik zamirleri ile kesme işareti kullanmayın.

• yours, his, hers, ours, theirs, whose, its

Kesme işaretleri ayrıca, eksik harf veya harflerin nerede olacağını işaretlemek için kısaltmalarda (bir kelimede birleştirilmiş iki kelime) kullanılır.

• I am = I’m
• cannot = can’t
• they are = they’re
• I have = I’ve
• let us = let’s
• you are= you’re

hyphens/ tire işareti

Yirmi bir ile doksan dokuz arasında bileşik sayılar ve sıfatlar olarak kullanılan kesirlerde tire işareti kullanın.

• forty-two students
• three thousand five hundred and sixty-seven students
• two-thirds majority (vs. “two thirds of the voters”)

Bileşik sıfatlarda tire işaretlerini yalnızca değiştirdiği sözcükten önce geldiğinde kullanın.

• a well-liked author
• an author who is well liked
• a world-renowned composer
• a composer who is world renowned

ex-, self- ve all- önekleri ve elect- son eki ile bir tire kullanın; ve özel bir isim veya özel sıfattan önceki tüm öneklerle de kullanın.

• all-star ex-mayor pro-choice
• self-image non-European senator-elect

Bileşik ifadelerle kısa çizgi kullanın. Not: Yaşları tanımlarken, sıfat işlevi gören ifadelerde tire kullanın. Fakat sıfat olarak kullanılan sayılarla tire kullanmayın.

• the nine-year-old boy he is nine years old
• sister-in-law all-or-nothing
• up-to-date soon-to-be

Ayrıca, kısa çizgilerin anlamı nasıl değiştirebileceğini fark edin ve bunları uygun şekilde kullanın.

• a hot-water bottle (a bottle for holding hot water)
• a hot water bottle (a bottle of water that is hot)
• to re-press a shirt (to iron again)
• to repress bad memories (to keep at bay)

Birleşik kelime kurmak için kullanılır

• Brother-in-law

colons / iki nokta üst üste

Kolonlar bağımsız cümleden sonra gelir.

• Lately, I have had only one thing on my mind: graduation.

Yan tümce (tüm cümle) ve

• Lately, I have had one thing on my mind: graduating from college.

kelimeden, kelime öbeğinden, cümleden,

• Lately, I have had only one thing on my mind: I can’t wait to graduate.

alıntı veya listeden önce gelir.

• Lately, I have had several things on my mind: papers, grades, and finals.

Size liste sunan bir fiilden sonra asla iki nokta üst üste kullanmayın.

• X The things on my mind are: papers, grades, and finals.
• √ The things on my mind are the following: papers, grades, and finals.
• √ The things on my mind are papers, grades, and finals.

Ayrıca bir alt başlığı belirtmek veya bir konunun alt bölümünü belirtmek için iki nokta üst üste kullanırız:

• Life in Provence: A Personal View

Doğrudan konuşma aktarımı yapmak için iki nokta üst üste kullanırız

• Then he said: ‘I really cannot help you in any way.’

semicolons

Eğer bağlaç kullanılmadıysa ilk bağlantılı cümleyi birbirine bağlamak için noktalı virgül kullanın.

• Megan said she was tired; she had stayed up late cutting giraffe-shaped holes out of foreign newspapers.

Noktalı virgüller, okuyucuya, her iki cümledeki bilgilerin de birlikte düşünülmesi gerektiğine işaret eder.

• We were planning to go get coffee; however, he had to cancel.

Noktalı virgüller, listelerdeki arasında zaten virgül olan öğeler arasında karışıklığı önlemeye yardımcı olur.

• She traveled to Sao Paulo, Brazil; Seoul, South Korea; and Nairobi, Kenya.

dashes

Bir cümlenin ortasında, bir kelime

• X Our ideas for the weekend, going to a movie, having a picnic, doing homework, and hiking Garcia Trail, seemed like a lot to squeeze in.

Grubuna tire koyduğunuzda bu gruba özel önem göstermenizi sağlar.

• √ Our ideas for the weekend—going to a movie, having a picnic, doing homework, and hiking Garcia Trail—seemed like a lot to squeeze in.

Cümlenin sonunda bir tire, bilgiyi cümlenin geri kalanından ayırır.

• I knew the material perfectly—until test day.
• We went to Slauson Park—the one north of Fifth Street.

Exclamation marks / ünlem işareti

Resmi olmayan yazılarda bir ünlem tümcesini veya ifadeyi belirtmek için ünlem işaretleri kullanırız.

• Listen!

Resmi olmayan yazılarda bir şeyi vurgulamak istediğimizde bazen birden fazla ünlem işareti kullanırız.

• Oh no!!! Please don’t ask me to phone her. She’ll talk for hours!!!

Ellipsis (…)

Metinde ilgi çekici ve gizemli bir atmosfer yaratmak istediğinizde üç nokta kullanırsınız. Ek olarak, bazı harflerin ve hatta kelimelerin çıkarıldığını göstermek için kullanılabilir.

• So… what happened next?

Köşeli parantez içine alındığında, metnin bir kısmının atlandığını da gösterebilir.

• “The course feedback […] provided insight into lecturer preferences.”

Slash (/)

Metninizde bir kesir, bir ölçü yazmanız veya alternatifler önermeniz gerekebilir. Bunlar eğik çizgi kullanmak zorunda kalacağınız örneklerden sadece üçü.

• To make this cake, you will need 1/2 cup of milk, 2 cups of flour and 1 cup of sugar.
• The car was going as fast as 140 km/h.
• Just press the On/Off button.

Eğik çizgi, koordinasyonu işaret etmek için kısa çizgi kullanımının aksine, bir dizi alternatifi gösterir.

• The speaker/writer

Büyük harf kullanımı

Bir cümle başlangıcında veya cümle sonundaki noktadan sonra yeni cümleye başlarken kullanılır.

• We went to France last summer. We were really surprised that it was so easy to travel on the motorways.

Ben kişi zamiri “I” için büyük harf kullanın

• What can I say?

Aktarım cümlelerinin başını büyük harf ile başlatın

• Suddenly Mary asked, “Do you love me?”

Kısaltmalar ve akronimler için kullanın

• M.T. or GMT (Greenwich Mean Time)
• A.T.O. or NATO or Nato (North Atlantic Treaty Organization)

Hafta, ay ve tatiller için kullanın

• Monday, Tuesday
• January, February
• Christmas
• Armistice Day

Ülkeler, diller, milletler ve dinler.

• China, France
• Japanese, English
• Christianity, Buddhism

İsimler ve title için büyük harf kullanın

• Anthony, Ram, William Shakespeare
• Professor Jones, Dr Smith
• Captain Kirk, King Henry VIII

Firma, marka ve organizasyon ismi

• Pepsi Cola, Walkman
• Microsoft Corporation, Toyota
• the United Nations, the Red Cross

Yer ve anıtlar için büyük harf kullanın

• London, Paris, the Latin Quarter
• the Eiffel Tower, St Paul’s Cathedral
• Buckingham Palace, the White House
• Oxford Street, Fifth Avenue
• Jupiter, Mars, Sirius
• Asia, the Middle East, the North Pole

Gemi, tren, uzay aracı gibi araç isimleri

• the Titanic
• the Orient Express, the Flying Scotsman
• Challenger 2, the Enterprise

Kitap, şiir, şarkı, oyunlar, filmlerin isimleri büyük harfle başlar

• War And Peace
• If, Futility
• Like a Virgin
• The Taming of the Shrew
• The Lion King, Gone With The Wind

Test&Quiz

• https://www.niu.edu/writingtutorial/punctuation/quizzes/PunctuationSelfTest.htm
• https://www.grammarbook.com/grammar_quiz/punctuation_pretest.asp
• https://www.englishclub.com/writing/punctuation-quiz-1.php
• https://www.merriam-webster.com/games/test-your-punctuation-skills
• https://www.britannica.com/quiz/punctuation
• https://www.learnenglish-online.com/writing/punctuation/tests/punctuationtest.html
• https://www.grammar-monster.com/tests/test_punctuation.htm

Tavsiye yazı: 

Hafıza teknikleri: Hafızanızı geliştirmeniz için 29 Altın Yöntem [Bilim destekli]