İngilizce Verb / Yüklemlere ilgili bilmeniz gereken 11 yapı10 min read

İngilizce verb yani yüklemler, ister fiziksel ister zihinsel olsun, eylemleri tanımlayan kelimelerdir.

İngilizce cümle kurulumu şu şekilde;

Özne + yüklem + nesne

Yüklem/fiil cümleye ruhunu veren cümle öğesidir.

Fiile ekler veya yardımcı fiiller ekleyerek zaman kipi ve dilek-şart kipini değiştirebiliriz.

• I play (eksiz)
• I can play (modal)
• I played (tense)

Bunu yaparken özne ile uyumlu olmasını da sağlamalısınız.

İngilizce verb / yüklemler

1- Copular verbs

Copular fiilleri bir durumu ve değişimi anlatan fiillerdir.

En sık kullanılan: be (is, am, are, was, were), appear, seem, look, sound, smell, taste, feel, become, get.

become, get, grow, go, turn, stay, remain, keep gibi copular fiiller olan ya da olmayan değişimi anlatmak için kullanırlar.

• I am becoming
• I am getting
• I am growing
• The leaves are going
• The leaves are turning

Bir şeyin başka bir şeye eşit olduğunu söylemek için copular fiilleri kullanırız.

Özneyi bir isme bağlayabiirsiniz:

• “I am a teacher.”
• I = a teacher.

Özneyi bir sıfata bağlayabilirsiniz:

• “He is ”
• He = happy.

Şimdiki zamanda kullanılan (am, is, are) ve geçmiş zamanda kullanılan (was, were) başlı başına kullanılmayan, ancak birlikte kullanıldığı sözcüğe kesinlik veren bildirme eki veya bildirme koşacı -dir ekidir.

• My mother is a doctor. Annem bir doktor(dur).

Tavsiye yazı: İngilizce Copuar verb / fiiller

2- Bazı fiiller edatla (preposition) birlikte kullanılır.

Bazı fiiller ve sıfatların ardından belirli bir edat gelir. Bazen fiilleri ve sıfatları farklı edatlar takip edebilir ve bu da ifadeye farklı anlamlar verir.

Hangi edatın fiilden veya sıfattan sonra geldiğini bulmak için fiil veya sıfatı Merriam Webster gibi çevrimiçi bir sözlükte arayın veya The Corpus of Contemporary American English gibi bir külliyat kullanın. Yalnızca edat yerine bu ifadeleri ezberlemek en yararlı olanıdır.

• accuse of
• account for
• succeed in
• depend on

Tavsiye yazı: İngilizce verb + preposition kombinasyonları

3- Özne ve fiil uyuşması önemlidir.

Genel olarak, İngilizce Dilbilgisindeki her cümle bir özne ve bir fiil içerir. Bu nedenle fiil, konusu (tekil veya çoğul) ve kişi (birinci, ikinci veya üçüncü) ile uyumlu olmalıdır. İngilizce’deki temel kural, tekil öznelerin tekil fiilleri ve çoğul öznelerin çoğul fiilleri almasıdır.

• Sugar is sweet.
• Students work hard.
• Age and experience brings wisdom to man.
• Several are encouraged to participate in this.

Tavsiye yazı: İngilizce subject+ verb uyumu/ agreement

4- Stative ve Active verbs (fiiller)

Bazı fiiller sadece bir bir durum bildirir ve sabit bir anlamı vardır. Türkçe’de -yor eki ingilizcede -ing tir ve aynı Türkçe’deki gibi fiilin sonuna eklenir. Fakat ingilizcede stative verb dediğimiz durum fiilleri -ing ekini almazlar. Stative verbleri -ing ekiyle kullanmamalısınız.

Örneğin;

Stative verbler genelde hareket belirtmeyen duygu, düşünce, his, sahplik ve görünme anlatan fiiller stative verb kategorisindedir.

5- Fiil zaman kipleri (tense)

Fiili şimdiki, geçmiş ve gelecek olarak yardımcı fiillerle çekimleyebiliriz.

İngilizcede üzerine çok konuşulan tense’ler 4 çeşittir.

• Kesin zaman gösteren tek olaylar simple tenseler. (present continuous, simple past, simple future)
• Belli dönemdeki alışkanlıkları gösteren tenseler (simple present, used to)
• Kesişen olayları anlatan tenseler (was going to do, will going to do)
• Kesin zamandan ziyade periyod ve bitmişlik veya etki anlatan tenseler (present perfect, past perfect, future perfect ve bunların continuous halleri)

Neredeyse hepsinin Türkçede karşılığı bulunuyor. Perfect tenselerin karşılığı tam olarak bulunmuyor. Perfect en bilinen anlamıyla mükemmel demek ama dilbilimdeki anlamı ise bitmiş demek. Yani bir olay üzerinden konuşurken o olaya etki eden ama yeni bitmiş olayları perfect tenselerle anlatırız.

Örneğin;

• I will finish my project tomorrow. (Yarın projemi bitiririm)
• I will have finished my project tomorrow. (Yarın projemi bitirmiş olacağım)

Tavsiye yazı: İngilizce tenseler

6- Düzenli ve düzensiz fiiller.

Bir fiile geçmiş zaman eki eklemek istediğinizde fiillerin 99%’una -ed eklersiniz. İlk geçmiş yani simple past için -ed eklersiniz. Present perfect yapmak istediğinizde yine -ed ekleyip başına have eklersiniz.

Fiillerin 99%’unun 2.hali ve 3. hali diye birşeyi yoktur. Sonuna sadece -ed alır. Fakat bazıları bu düzenin dışındadır. Düzensizdir. (Irregular). Yaklaşık 130 tane fiil hem sonuna -ed almaz hem de 2. hali ve 3. hali diye bir şey vardır.

Birkaç örnek vereyim.

Tavsiye yazı: İngilizce regular ve irregular fiiller

7- Modals (Istek ve dilek şart kipleri)

Fiile zaman dışında dilek, istek, şart, beceri, izin, tavsiye, zorunluluk, nezaket anlamları katan yardımcı fiiller kulanılıyor. Yardımcı fiilleri: can, could, may, might, will, would, shall, should, ought to, have to, must

Örneğin

• I am going to school -> okula gidiyorum
• I can go to school -> Okula gidebilirim.

Kısa bir örnek tablosunu aşağıda inceleyin

Tavsiye yazı: İngilizce modals (örnek cümleler)

8- Catenative verbs (Ardışık iki fiili beraber kullanma)

Catenative kelimesi, “zincir” anlamına gelen Latince catena’dan gelir. Katenatif fiiller, diğer fiillerle birleşir ve iki veya üç veya daha fazla fiilden oluşan bir zincir oluşturabilir.

Örneğin;

• I want to eat.
• I like eating.

İngilizcede cümle kurmak aslında gayet basit. Temel olarak özne, yüklem ve nesne sırasına göre ilerlediğinizde basit cümleleri rahatlıkla kurabilirsiniz. Ancak çoğu zaman iş, iki fiili arka arkaya kullanmaya geldiğinde karışır. isim-fiillerin (gerund) ve mastarların (infinitive) kıymeti burada ortaya çıkıyor.

Bir katenatif fiili takip eden fiil, aşağıdaki biçimlerden birinde olabilir:

• infinitive (eat, to eat)
• -ing (eating)
• past participle (eaten)

Kullanım çeşitleri aşağıdaki gibi;

Aynı kelimenin iki kullanımı farklı anlam oluşturabilir

Tavsiye yazı: İngilizce catenative verbs

9- Fiili infinitive ve gerund ile isimleştirme, sıfatlaştırma

Fiil/yüklem/verb sadece fiil olarak da kullanılabilirken gerund veya infinitive takılarıyla cümlenin içinde fiilden türemiş isim, sıfat, nesne gibi cümle öğelerine çevirebiliriz.

Bir fiilin başına to- eklemek Türkçedeki -mak mastar ekiyle aynı görevi görür.

• to cut : kes-mek

Bir fiilin sonuna -ing eklemek ise birkaç anlama gelebilir ve cümledeki fonksiyonu duruma göre değişebilir.

• cut-t-ing : kesmek, kesiyor

Örneğin barkovizyonlarda bilgisayar bağlantısını aradığında “searching…” çıkar. Anlamı “arıyor” dur.

Bazı firmalar bunu “aramak” olarak çevirebilir. Aslında “arıyor”dur.

Fiile “to-“ ekleyerek infinitive veya “-ing” ekleyerek gerund haline dönüştürürüz. Türkçedeki karşılığı ise şöyle

• gerund: fiilimsi
• infinitive: mastar

10- Fiil çekimi edilgen yapı (passive voice)

Passive voice adı üstünde fiilin pasif yani edilgen olduğu haldir.

1. Eylemi yapan kişi/şey önemsiz veya bilinmiyorsa kullanılır.

e.g. Our car was stolen last night.

2. Eylemi kimin/neyin yaptığı belli olduğunda kullanılır.

e.g. Cameron was sacked last week.

3. Özellikle bir süreci tarif ederken olgusal bilgileri tarif etmek için kullanılır.

e.g. The lasagna is baked in an oven for 35 minutes at 250 degrees Celsius.

4. Haberlerde ve talimat vermek için kullanılır.

e.g. Five people were arrested at a nightclub last night.

Aktif bir cümleyi pasife çevirirken gramer olarak aşağıdaki değişiklikler yapılır.

Aktif bir cümle pasife çevrilirken fiili yapan kişinin isminin başına “by” eklenir.

Tavsiye yazı: İngilizce passive voice

11- Fiil çekimleri: Ettirgen yapı (Causative) (Have something done)

Ettirgen fiil yapısını birine bir şey yaptırdığınızda veya bir nesneye işlem yaptırdığınızda kullanabilirsiniz. Başka biri bizim için bir şey yaparsa, “have something done” gramerini kullanırız. İşi kendimiz yapmıyoruz. Birkaç fiili bu konuda kullanabilirsiniz.

İngilizce Tense’lere göre Causative forms

Tavsiye yazı: İngilizce causative